Σάββατο 30 Μαΐου 2020

Ψίχουλα | Κώστας Καβανόζης | Διήγημα από τη συλλογή "τζάμπα η παράταση"

Επιμέλεια: Μαρίνα Καρτελιά.


Ψίχουλα



Τέμπλο της κατεστραμμένης 
από τους Ανατολικογερμανούς στρατιώτες εκκλησίας, 
Μνημείο Τείχους Βερολίνου (προσ.αρχείο συντάκτη)



από τη συλλογή "τζάμπα η παράταση"



ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ μέτρησα μπηγμένα στο χιόνι δώδεκα αναμμένα κεριά. Γονατιστός κάποιος άντρας με μαύρο παλτό ανάβει άλλο ένα. Στη γωνία κάτω δεξιά διακρίνεται, χειρόγραφη, η ημερομηνία: 24 Δεκεμβρίου 1975.
     ΄Ημουν οκτώ χρονών τότε. Χιόνι είχαμε κάθε χρόνο στο χωριό. ΄Ανοιγα καμιά φορά τρύπες μέσα του όσο να φανερώσω το χώμα κι έρχινα ψίχουλα να ΄ρθουν να φάνε τα πουλιά. Η προγιαγιά μου ζούσε ακόμα. Τη θυμάμαι ακίνητη και να μη μιλάει. Πέθανε στα ενενήντα εννιά.
    Χιονάνθρωπους φτιάχναμε πολλούς. Είχα βάλει σε έναν το καπέλο μου μια φορά, ένα καφέ δερμάτινο με γείσο και καλύμματα για τ΄αυτιά. Του έδεσα και το κορδόνι σφιχτά στον λαιμό καταλάθος και δεν μπορούσα ύστερα να το λύσω. Τον αποκεφάλισα, άδειασα το καπέλο και το φόρεσα. Μπορεί και να του ΄φτιαξα καινούργιο κεφάλι μετά.
    'Ηταν κι ένας κουτσός γκαϊντατζής, ο Τοφίλης, που μας έπαιζε τα κάλαντα με την γκάιντα. Φορούσε ξύλινο πόδι και στο κεφάλι τραγιάσκα. Παλιός βοσκός, νομίζω απ΄το χιόνι το ΄χε χάσει το πόδι του. Θα ρωτήσω.
       Ψάχνοντας στο γιουτιούμπ κάλαντα από τα μέρη μου, την πέτυχα τη φωτογραφία. Εξηγούσε από κάτω ότι τη τρίτη μέρα που πέθαινε κάποιος πήγαιναν κι άναβαν στον τάφο του κεριά. Αν δεν φαινόταν ο σταυρός, δεν θα τον ξεχώριζες μες στο χιόνι πως είναι τάφος.
     Θέλω να τα μάθουν οι δυο γιοι μου κι η κόρη μου αυτά τα κάλαντα και να μου τα πουν. Παραμονή πάντα στους γονείς μου τα ΄λεγα πρώτα κι ύστερα έβγαινα με τους φίλους μου στη γύρα. Ούτε που κουνιούνται πια απ΄το σπίτι οι γονείς μου. Φτάνει, μου είπε τις προάλλες η μάνα μου. Μην ασχολείστε άλλο με μας.
       Ο Τοφίλης κατέβηκε Αθήνα κι έγινε ζητιάνος στην Ομόνοια στα τελευταία του. Δεν ξέρω αν είχε και την γκάιντά του μαζί. Γέρος, λένε, δεν παίζεις εύκολα γκάιντα. Μου αρέσει η Αθήνα. Δεν θα ΄φευγα.
      Και στις Γιορτές δεν θέλω να λείπω -ούτε η Βίκυ και τα παιδιά-, αλλά φέτος θα τους πάρω και θα πάω. Κάνανε έναν ξενώνα λίγο έξω απ΄το χωριό. έκλεισα για Χριστούγεννα τρία βράδα. Σκέφτομαι πως άμα χιονίσει κιόλας, θα τους αρέσει πολύ. Το σπίτι που μέναμε το γκρεμίσανε. Σκέτο χώμα είναι τώρα. Αλλά θα περάσω.
     Θέλω ν΄ανάψω κι ένα κεράκι στη γιαγιά μου και στον παππού μου. Της προγιαγιάς μου τον τάφο ούτε τον ξέρω. Ο άντρας της ήταν γεννημένος το 1870 κι είχε χαθεί σ΄έναν πόλεμα. Δεν ρώτησα ποτέ να μάθω σε ποιον. ΄Ισως τον ψάξω αυτή τη φορά τον τάφο της. Η γιαγιά του πατέρα μου: Θεανώ.
     ΄Αμα χιονίσει και το στρώσει κιόλας, θα μοιάζω με εκείνον τον άντρα στη φωτογραφία. Αλλά στη Βίκυ δεν θα το πω. Θα βάλω ύστερα τα παιδιά μου να ανοίξουν τρύπες στο χιόνι, να ΄ρθουν να φάνε ψιχουλάκια τα πουλιά. 


Ψίχουλα
από τη συλλογή














Εκδόσεις Πατάκη







Ο Κώστας Καβανόζης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1967. Είναι φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση και υποψήφιος διδάκτορας Δημιουργικής Γραφής, αντικείμενο το οποίο έχει διδάξει στο ΠΜΣ «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, στο Τμήμα Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και σε ποικίλα σεμινάρια. Κυκλοφορούν τα βιβλία του Τυχερό (μυθιστόρημα, Πατάκης 2017, βραχεία λίστα Κρατικού Βραβείου Μυθιστορήματος και Βραβείου Μυθιστορήματος Αναγνώστη), Το χαρτόκουτο (μυθιστόρημα, Πατάκης 2015, βραχεία λίστα Βραβείου Μυθιστορήματος Αναγνώστη), Όλο το φως απ’ τα φεγγάρια (διηγήματα, Πατάκης, 2011, βραχεία λίστα Κρατικού Βραβείου Διηγήματος και Βραβείου Διηγήματος Διαβάζω), Του κόσμου ετούτου (μυθιστόρημα, Κέδρος, 2009) και Χοιρινό με λάχανο (νουβέλες, Κέδρος, 2004). Κείμενά του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικές εκδόσεις, δημοσιεύονται κατά καιρούς σε εφημερίδες, περιοδικά και ηλεκτρονικές σελίδες, έχουν παιχτεί στο θέατρο και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα αλβανικά και τα γαλλικά. Το 2012 τιμήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της Γαλλίας (CNL) με υποτροφία συγγραφής. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Το τελευταίο του βιβλίο "Τζάμπα η παράταση" μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη (2020).






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου