Ο Ανδρέας Εμπειρίκος στου Αμούρ τις όχθες | Θωμάς Τυπάλδος

Ένα υπερωκεάνειο πέρασε και μία μέρα!

Η υψικάμινος στης ενδοχώρας της παρυφές

Η στιλπνή και συμπαθής χοάνη

Ακμάζουσα ακόμη εκσπερματώνει

Μία γυναίκα βυζαίνει στο ένα της βυζί το μωρό της

Στο άλλο ένας άνδρας πίνει τους χυμούς της

Η Άνδρος πλέει στο πέλαγος

Το ποτάμι ξεχειλίζει από ερωτικά σκιρτήματα

Και μία παιδίσκη δώδεκα χρονών

Κρύβει κάτω απ’ το φουστάνι της

Μια φωλιά με πεταλούδες

Ενώ η χαμέρπεια εξορίζεται

Ξεκινάει -πάλι- το ταξίδι

Στους μηρούς του ατελεύτητου κορμιού

Στου κορμιού τούς σπασμούς που βλασταίνουν γαρύφαλλα και ιωβηλαία παρθένων

Ένα κορμί που σε σέλα στίλβοντος ποδηλάτου λικνίζεται

Ηδονικά μονοπάτια

Εαρινά βιολιά δαμάζουν τα χρώματα και πυρακτώνουν τους ήχους

Με τα αίματα και τα σπέρματα μας γράφτηκε ανά τους αιώνες

η ποίηση που ξεπέρασε την ποίηση

Η ίαση κρύφτηκε στις λέξεις μας και οι λέξεις στην ίαση μας

Κάτω απ’ του ηφαιστείου την πορφύρα

Μια κάποια εσπεριδοειδή βραδιά

Συνάθροιση έχουν οι ποντοπόροι

Αλαλάζουν με μια φωνή και με μια καρδιά:

Δόξα στη Γη μας!

Δόξα στα παιδιά μας και στων παιδιών μας τα παιδιά!

Δόξα στους φαλλούς και τα αιδοία μας!

Δόξα στους πρωτεργάτες της ηδυπάθειας!

Δόξα στου Οιδίποδα τα σκέλη!

Δόξα στου Αμούρ τις όχθες!

Δόξα στα βήματα που τελειωμό δεν έχουν!

Δόξα νυν και αεί στο βα – βα των κροάκων!

Το ζήτημα της αυτοκτονίας του Θ.Δ. Τυπάλδου | Θωμάς Τυπάλδος

   Σε γενικές γραμμές, δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως είμαι αυτού του τύπου ο άνθρωπος που όταν ξυπνάει, κάθεται στο τραπέζι της κουζίνας και μεταξύ του καφέ και του τσιγάρου, θα ξεφυλλίσει την πρωινή του εφημερίδα για να ενημερωθεί... κάθε άλλο. Εκείνο όμως το κυριακάτικο πρωινό, θες γιατί η μονόφθαλμη γάτα μου την έφερε όλο χαρά κρατώντας την στο χαμογελαστό της στόμα, θες γιατί πρόσεξα πως σε κάποιο σημείο της, ένα άρθρο είχε από κάποιον σημειωθεί μ' ένα κόκκινο κύκλο από μαρκαδόρο, είπα να της ρίξω μια ματιά καθώς θα κάπνιζα το στριφτό μου τσιγάρο και θα έπινα τον πρωινό μου καφέ. Έτσι κι έγινε. Αφού έφτιαξα τον καφέ κι άναψα το τσιγάρο, έπιασα την εφημερίδα και πήγα κατευθείαν στο άρθρο που ήταν μέσα στο κόκκινο κυκλικό περίγραμμα, μα η έκπληξη που με περίμενε στις γραμμές του, έκανε το τσιγάρο να μου πέσει απ' τα χείλη...

   Ήταν βλέπετε ένα ρεπορτάζ που αναφερόταν στην χτεσινή κηδεία, αφού είχε προηγηθεί η προ δύο ημερών αυτοκτονία μου! Το ότι με κράτησαν έξω από το χώμα δυο ολόκληρες μέρες μάλλον θα είχε να κάνει με τις ιατροδικαστικές εξετάσεις, σκέφτηκα στην αρχή, εφόσον δεν με θεωρούσα και κάποιο σημαίνον πρόσωπο που θα του 'πρεπαν κάποιες ιδιαίτερες ετοιμασίες για την ταφή του, αλλά διαβάζοντας το λεπτομερέστατο ρεπορτάζ της έγκριτης δημοσιογράφου κυρίας Δενδρογαλιάς, (παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν κατάλαβα πώς μπορεί να γράφει ένα ερπετό την ώρα που δεν διαθέτει χέρια, αλλά αυτό είναι άλλου Κοράκου ευαγγέλιο).

   Στην κηδεία παρευρέθησαν πολλά πρόσωπα περιωπής, τα οποία μάλιστα έδειχναν, εκτός από έκπληκτα στο άκουσμα της είδησης της αυτοκτονίας μου, και πολύ συγκινημένα που παρευρίσκονταν στην ταφή μου... Στο καλό! Με συγκίνησαν κι αυτοί με τη σειρά τους απ' τη στάση τους να με τιμήσουν με την παρουσία τους στο γλέντι του θανάτου μου, παρά τα τόσα που τους είχα σούρει κατά καιρούς.

   Για κάποια δευτερόλεπτα, μια περιτ(π)τωμάτων σκέψη διαπέρασε το μυαλό μου και μ' έκανε να σταματήσω να διαβάζω το εν λόγω άρθρο. Αναρωτήθηκα μήπως θα 'πρεπε να ρίξω μια ματιά στα ζώδια πρώτα, για να ξέρω τι με περιμένει την τέταρτη μέρα μου στον κόσμο των νεκρών, προτού να ενημερωθώ για την όχι και τόσο μεγάλης σημασίας για μένα μέρα της κηδείας μου. Από την άλλη όμως, ήθελα να μάθω κάτι πολύ σημαντικό: για ποιον λόγο θέλησα να βάλω τέλος στη ζωή μου και με ποιον τρόπο αυτό είχε συμβεί; Ποιος ξέρει, ίσως να χρειαστεί να τον επαναλάβω και στις Η.Π.Α (Ηνωμένες Πολιτείες Αποθανόντων... Ζωή σε σας και τις οικογένειές σας) που θα κατοικούσα από 'δω και μπρος. Εύχομαι, τώρα που το σκέφτομαι, να μην υπάρχει πολύ γραφειοκρατία στις κρατικές υπηρεσίες της μεγάλης αυτής χώρας κι αργήσω να πάρω την υπηκοότητα γιατί αν απελαθώ, δεν ξέρω πού, σε ποια άλλη χώρα μπορεί να γίνονται δεκτοί οι αποθαμένοι. Συνέχισα να διαβάζω το άρθρο εν τέλει, αφήνοντας γι' αργότερα το ωροσκόπιό μου.

   Όπως είπα παραπάνω, ήταν όλοι εκεί, στη τελετή του κατευόδιού μου. Ήταν ο αξιότιμος δήμαρχος κύριος Πιγκουίνος, με το καλό του σμόκιν να φορά, με το παπιγιόν προπέλα στο λαιμό και το μονόκλ που του έδινε πάντα ένα κύρος ανωτερότητας. Ήταν ο αρχηγός της αστυνομίας, κύριος Μπουλντόγκ, με τη μεγαλοπρεπέστατη στολή και τα κοκαλένια του παράσημα, να στέκεται στρυφνός και σοβαρός, σε στάση προσοχής, λες κι είχε καταπιεί μια στέκα μπιλιάρδου για πρωινό και δίπλα του, η αξιοσέβαστη σύζυγός του, κυρία Αγελάδα, πάντα σοβαρή και μετρημένη όταν δεν βρίσκεται σε κάποιο καρέ για πόκερ όπου εκεί γίνεται “ταύρος εν υαλοπωλείω”, ειδικά αν έχει χασούρα.

   Παρευρέθη ακόμη και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, κύριος Μπούφος, που έγραψε και διάβασε τον επικήδειο (γιατί αυτός δεν το ξέρω, αφού ποτέ δεν τον ψήφισα, αλλά μάλλον για να δείξει κι αυτός ανωτερότητα μ' αυτή του την κίνηση, κι επ' ευκαιρίας, να κλέψει και καμιά ψήφο εκ των τεθλιμμένων συγγενών μου. Για κακή του τύχη όμως κανείς από την οικογένειά μου δεν είχε παρευρεθεί, μιας κι ήξεραν πως πέθανα στη ψάθα και δεν είχα τίποτα να τους αφήσω, πέρα από κάποια ανούσια, βρόμικα ποιήματα, που τι να βγάλεις κι απ' αυτά;). Ήταν και ο πρόεδρος της κυβέρνησης, αξιότιμος κύριος Τζίτζικας, που σιγοσφύριζε (απ' ότι είπαν μάρτυρες που τον άκουσαν) τη μουσική από την ταινία, “Ρέκβιεμ για ένα όνειρο”. Τώρα αυτό το σφύριγμα δεν ξέρω αν αφορούσε την δική μου περίπτωση ή απλά έστελνε μηνύματα στους πάντες για τους σκοπούς που είχε για την χώρα. Τέλος, αμέτρητο πλήθος λαού ήταν εκεί, σιωπηλοί, σοβαροί και θλιμμένοι, γλεντούσαν στην κηδεία, που θα ‘λεγε και ο ποιητής.

   Η τελετή έγινε χοροστατούντος του αιδεσιμότατου μητροπολίτη Μωρότητας και περιχώρων, Γουρούνι, ο οποίος, μέσα στα χρυσοποίκιλτα άμφιά του και τον σταυρό που ζυγίζει πιο πολύ απ' το δικό του βάρος, (τ' οποίο, είναι αυτό που λεν, μη σου τύχει), μέσα στο χρυσάφι και τα διαμάντια, μετά την νεκρώσιμη ακολουθία, άδραξε την ευκαιρία να αναφερθεί στο πόσο μεγάλη, τι θεόσταλτη που είναι η φιλανθρωπία και πως θα πρέπει όλοι να δίνουν τον οβολό τους υπέρ των πτωχών. Η πράξη αυτή, ανοίγει τις πύλες του παραδείσου, κι αν μάλιστα αυτή γίνεται μέσω του φιλόπτωχου ταμείου της δικής του μητροπόλεως, ανοίγουν οι πύλες και παίρνεις ακόμη και τα κλειδιά εσύ στο χέρι, παρακάμπτοντας τον Άγιο Πέτρο. Αυτό μου βγάζει πως ο συγκεκριμένος ιεράρχης, έχει τις καλύτερες διασυνδέσεις με τους επάνω. Δεν μπορεί ο καθένας να έχει αντικλείδι του παραδείσου, μην τρελαθούμε κιόλας.

   Ήταν όλοι εκεί μαζί μ' ένα ρολόι της πλατείας, το οποίο έλειωνε λίγο-λίγο, κι ευθύς αμέσως, η υγροποιημένη του μορφή ξαναγινόταν στέρεη, παίρνοντας τη μορφή μίας πόρνης που είχα γνωρίσει σ' ένα ταξίδι μου στο Παρίσι και συγκεκριμένα, την γνώρισα μια υγρή, κρύα νύχτα του χειμώνα του 1924, σ' ένα παγκάκι που είχε καθίσει για να ξεκουραστεί, κάνοντας ένα τσιγάρο Gitanes, στο πάρκο του Champ-de-Mars. Τι όμορφη που ήταν αλήθεια μέσα στις μαύρες της νάιλον κάλτσες και μέσα στο γεμάτο make up πρόσωπό της! Όμορφη μέσα στην ασχήμια μιας ζωής που δεν θέλησε, μιας ζωής όμως στην οποία έμαθε να επιβιώνει, νύχτα τη νύχτα. Τι μου θύμισε αυτό το ρολόι τώρα! Αλλά ας πάμε παρακάτω... Ο θάνατος συνεχίζεται, καλώς ή κακώς, συνεχίζεται.

  Τελειώνοντας με τα πολλά την ανάγνωση του άρθρου, έμεινα με μια απορία, αλλά και μια βεβαιότητα μαζί, γιατί ενώ πληροφορήθηκα απόλυτα για τα όσα έλαβαν χώρα στη τελετή της κηδείας μου, (πράγματα δηλαδή που ο καθένας θα μπορούσε να τα γνωρίζει αρκεί να είχε μπει στον κόπο να παρευρεθεί εκεί), το άρθρο δε μου έλυσε ποτέ την απορία τού πώς και του γιατί θέλησα ν' αυτοκτονήσω. Αυτή η μη απάντηση στο ερώτημά μου, μ' επιβεβαιώνει ακόμη και μεταθάνατον στην άποψη που έχω για τους δημοσιογράφους, ότι δηλαδή, ή δεν ξέρουν την αλήθεια, ή ότι απλώς την αλλοιώνουν.

   Έκλεισα και πέταξα μακριά την εφημερίδα κι αποφάσισα να βγω μια βόλτα έξω απ' το σπίτι, άλλωστε, ήταν μια υπέροχη μέρα γεμάτη απ' τα παλλόμενα και ζωντανά χρώματα ενός αφηρημένου εξπρεσιονιστικού ήλιου που με θρέφει εδώ και σαράντα χρόνια. Η ηλεκτρομαγνητικών ρευμάτων μορφή μου, ήθελε τώρα να διακτινιστεί διαμέσου των ατέρμονων ηλεκτροφόρων πεδίων κάπου μακριά, όσο πιο μακριά θα μπορούσε να βρεθεί, και γιατί όχι, στο Παρίσι του 1924, σε μια υγρή, κρύα νύχτα του χειμώνα, σε κάποιο παγκάκι του Champ-de-Mars!

Πάτρα, Φεβρουάριος, 2015

Δέκα χάικου | Θωμάς Δ. Τυπάλδος

1

σκέψη η μορφή

αντίμετρα τα μέτρα

σε περιμένω

2

ήλιος στον άδη

ή το γυμνό κορμί σου

με προσεγγίζουν

3

μύρισε στάχτη

το λιμάνι απουσία

καλώ σε(,) θλίψη

4

βήματα στον αφρό

μαυροπίνακας νωθρός

μέρες προσιτές

5

φύσης τραγούδια

σε πράσινο λογισμό

άνθρωποι πλέουν

6

εικόνες εχτές

εκτεθειμένος είσαι

τώρα δεν είναι

7

πέφτει χαλάζι

η γέφυρα δακρύζει

σ' ένα “σ' αγαπώ”

8

γυναίκα μπροστά

στην ελευθερία βλέψη

μπροστά στη σκέψη

9

μες το μάτι του

ο κόσμος αλλάζει

μελαγχολία

10

άνοιξαν δρόμοι

θάλασσες πλατιές ορμούν

άνοιξης ρίμες

Το εσώρουχο | Λώρενς Φερλινγκέττι

                                                 
                                                         

                                                                     Σε απόδοση του Θ.Δ.Τυπάλδου

  Δεν κοιμήθηκα πολύ καλά χθες βράδυ

  καθώς σκεπτόμουν το εσώρουχο

  Άραγε πάψατε ποτέ να αναλογίζεστε

  το εσώρουχο αφηρημένα

  Όσο πιο βαθιά σκαλίζεις το θέμα αυτό

  τόσο περισσότερα σκανδανδαλώδη προβλήματα εγείρονται

  Ο καθένας από μας φοράει

  κάποιου είδους εσώρουχο

  Ο Πάπας ελπίζω να φοράει εσώρουχο

  Ο Κυβερνήτης της Λουϊζιάνα

  φοράει εσώρουχο

  Τον είδα στην TV

  Πρέπει να φορούσε κάποιο πολύ στενό

  Καθώς τον είδα να σφίγγεται αρκετά

  Το εσώρουχο μπορεί στ' αλήθεια να σε περιορίσει

  Έχετε δει τις διαφημίσεις εσωρούχων

  για άνδρες και γυναίκες

  Τόσο ίδιες μα και τόσο διαφορετικές

  Τα γυναικεία εσώρουχα κρατούν τα πράγματα προς τα πάνω

  Τ' ανδρικά εσώρουχα κρατούν τα πράγματα προς τα κάτω

  Το εσώρουχο είναι κάτι

  που άνδρες και γυναίκες έχουν κοινό

  Έχετε δει τις τρισδιάστατες φωτογραφίες

  με καβάλους περικυκλωμένους

  να επιδεικνύουν τις περιοχές της επιπρόσθετης αντοχής

  και η τριφασική επιμήκυνση

  να υπόσχεται πλήρης ελευθερία κινήσεων 

  Μην απατάστε

  Τα πάντα είναι βασισμένα πάνω σ' ένα σύστημα δικομματισμού

  τ' οποίο δεν επιτρέπει μεγαλή ελευθερία επιλογών

  με τον τροπό που έχει προκαθορισμένα τα πράγματα

  Η Αμερική φορώντας το εσώρουχο της

  δίνει μάχες μέσα στη νύχτα

  Το εσώρουχο εν τέλει ελέγχει τα πάντα

  Πάρτε για παράδειγμα το θεμέλιο ένδυμα

  Είναι στην πραγματικότητα φασιστικές δομές

  μιας υπόγειας διακυβέρνησης

  που κάνει τους πολίτες να πιστεύουν

  σε κάτι άλλο εκτός της αλήθειας

  λέγοντάς σας τι να κάνετε και τι να μην κάνετε

  Προσπαθήσατε ποτέ να δέσετε γύρω σας ένα ζωνάρι

  Ίσως πάλι οι επιθέσεις μη βίας

  να είναι η μοναδική απάντηση

  Άραγε να φορούσε ο Γκάντι ζωνάρι;

  Άραγε να φορούσε η Λαίδη Μάκβεθ ζωνάρι;

  Να 'ταν αυτός ο λόγος που η Μάκβεθ πέθανε στον ύπνο της;

  Κι αυτή η κηλίδα που συνέχεια τρίβει –

  Ήταν στ' αλήθεια πάνω στο δικό της εσώρουχο;

  Οι μοντέρνες αγγλοσαξωνικές κυρίες

  πρέπει να έχουν μεγάλα κόμπλεξ ενοχής

  συνέχεια πλένουν και πλένουν και πλένουν

  Τις καταραμένες αυτές κηλίδες

  Εσώρουχο με κηλίδες είναι πολύ ύποπτο 

  Εσώρουχο με εξογκώματα μία προσβολή της αιδούς

  Εσώρουχο στα ρούχα εφαρμοστό μία μεγάλη σημαία ελευθερίας

  Κάποιος δραπέτευσε απ' το εσώρουχό του

  Μπορεί τώρα κάπου να βρίσκεται γυμνός

  Βοήθεια!

  Αλλά μην αγχώνεστε

  Όλοι μας πάνω του γαντζωνόμαστε

  Δε θα υπάρξει ποτέ μία αληθινή επανάσταση

  Και η ποίηση παραμένει της ψυχής το εσώρουχο

  Και το εσώρουχο ακόμη καλύπτει

  ένα πλήθος λαθών

  μέσα στην γεωλογική συναίσθηση –

  παράξενα ιζηματογενή πετρώματα, μυστηριώδης ρωγμές!

  Αν ήσουν εσύ θα κράταγα κατά μέρος

  ένα υπερμεγέθη ζευγάρι χειμωνιάτικων εσωρούχων

  Γυμνή μην πηγαίνεις στη νύχτα την αβρή

  Κι εν τω μεταξύ

  παρέμεινε ήρεμη και ζεστή και ξηρή

  Είναι ανώφελο να ανακατεύουμε τους εαυτούς μας πρόωρα

  'πάνω απ' το Τίποτα'

  Προχώρησε μπροστά με αξιοπρέπεια

  το χέρι στο γιλέκο

  Μη γίνεσαι συναισθηματική

  Και ο θάνατος δεν θα έχει καμιά εξουσία

  Υπάρχει άπλετος χρόνος αγαπημένη μου

  Παρότι δεν είμαστε πια νέοι κι άνετοι

  Μη φωνάζεις

 

Διαβάσαμε| Χασέπ | Αρτέμης Μαυρομμάτης

 

                                                                                                                            γράφει ο Θ.Δ.Τυπάλδος

   
   Αν πάρετε στα χέρια σας την δεύτερη ποιητική συλλογή τού Αρτέμη Μαυρομμάτη που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Θράκα, με γενικό τίλτο “Χασέπ”, και το κρατήσετε μπροστά στον καθρέφτη σας, το είδωλο του στην αντανάκλαση και την γνωστή αντιστροφή της εικόνας που πάντα διαδραματίζεται σε κάθε ματιά μας στην γυάλινη επιφάνεια, θα δείτε τη λέξη “Χασέπ” να μετατρέπεται σε “πεσαΧ”. Όπως είναι γνωστό (αν όχι σε όλους, σίγουρα στους περισσότερους) η λέξη Πεσάχ, στα εβραϊκά σημαίνει Πάσχα. Με τη σειρά του, το Πάσχα σημαίνει “πέρασμα”. Για τους Εβραίους, Πάσχα είναι το πέρασμα από την Αίγυπτο προς τη Γη της Επαγγελίας, για τους Χριστιανούς, Πάσχα είναι το πέρασμα από τα μονοπάτια του θανάτου στα ροδοστόλιστα λειβάδια της ζωής. Για τον Αρτέμη Μαυρομμάτη, το Πάσχα είναι το πέρασμα από το “αναγνωριστικό στάδιο”, την διαμόρφωση του ποιητικού του λόγου και της υφολογίας, προς την “εμπειρική κατάκτηση” τού “μηνύματος”. Το “μήνυμα”, δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ίδια τη φώνη που διαμέσου των εμπειριών και της αναζήτησης, μπορεί να διαμορφώσει ο κάθε ποιητής. Το “μήνυμα”, είναι όλα όσα ο ποιητής θέλει να αφήσει ως χνάρια πάνω στο “λευκό χιόνι”, είναι όλα όσα είδε ο ποιητής, όλα όσα εννοεί μα ακόμη περισσότερο, όλα όσα δεν εννοεί.   

    Θα πρέπει όμως αυτά τα δύο στάδια που χαρακτηρίζουν τον ποιητή, να τα δούμε λίγο ως σύνολο μια και το πέρασμα, μπορεί να έχει εδώ τον πρώτο λόγο, μα για κάποιον που δεν γνωρίζει τον Αρτέμη Μαυρομμάτη, θα πρέπει οι συστάσεις να γίνουν όσο το δυνατόν πιο σωστά, να ρίξουμε μία γέφυρα με την πρώτη ποιητική συλλογή τού Αρτέμη, από το “αναγνωριστικό στοιχείο” στην “εμπειρική κατάκτηση” του“μηνύματος”: πριν το “Χασέπ”, προϋπήρξε η συλλογή "Εν Πλω" (εκδ. Θράκα) εκεί όπου ο ποιητής μας συστήθηκε μ' έναν παράδοξο τρόπο: με τη δημιουργία μιας ολόκληρης νήσου, τη νήσο των ασπόνδυλων! Είναι γνωστό πως η δημιουργία, είναι μια μικρή προσέγγιση προς το θείο κι αυτός ακριβώς είναι η κινητήρια δύναμη για όλους όσους διαθέτουν τους εαυτούς τους στη τέχνη, στη γραπτή ή την εικαστική της μορφή. Όταν λοιπόν, η δημιουργικότητα κάποιου είναι ικανή να χαρτογραφήσει και να καταδείξει μια ολόκληρη νήσο (έστω κι αν η βάση της νήσου αυτής, υπάρχει τοποθετημένη στην άμεση πραγματικότητα κι από 'κει, να δανείζεται τα βασικά χαρακτηρηστικά της, στο τέλος, το πνεύμα τής νήσου, ήταν το πνεύμα του δημιουργού της) σε κατάσταση εν πλω πάνω στα ελληνικά γράμματα να κινείται, τότε, μιλάμε για κάποιον που άγγιξε το θείο χωρίς να αποζητά να απορροφηθεί από αυτό. Ξεκινώντας λοιπόν από το "Εν Πλω" και πηγαίνοντας στο "Χασέπ", συγκρίνοντας υφολογικά τα δύο αυτά ποιητικά κείμενα, μπορώ να χαρακτηρίσω την ποίηση του Αρτέμη, ως "εναλλασσόμενο διαρκές ηλεκτροφόρο ρεύμα" και αυτό ακριβώς είναι η ποίηση του, ηλεκτροφόρα Volt που διαπερνούν τον νου και την ικανότητα συνείδησης του αναγνώστη χωρίς επιτηδευμένα κόλπα και προσπάθειες εντυπωσιασμού. Δεν γυρεύει η ποίηση του Αρτέμη να ανακαλύψει κάποιο τέχνασμα να παντρέψει τις λέξεις μεταξύ τους μόνο και μόνο για το θεαθήναι, ή για να βρεθούν κάπου - κάπως - κάποτε, οι διαπιστευμένοι κριτικοί τέχνης που θα του δώσουν το βραβείο του "καινοτόμου", του "πρωτοποριακού" ποιητή.

   Η ποίηση λοιπόν του Αρτέμη, μπορεί να έχει μια κάποια βάση στην άμεση πραγματικότητα, πλημμυρίζει όμως από το Spiritus Mundi, κάτι που προσδίδει στον λόγο τού ποιητή, μία εννοιακή καταγραφή. Το “Χασέπ”, είναι ένας μονόλογος αγωνίας, διανθισμένος από το Spiritus Mundi, αλλά όπως προείπα, η ποίηση του Αρτέμη, έχει μεν βάση και στο φυσικό στοιχείο, δεν μένει όμως σε αυτό. Εξαπλώνεται με περίτεχνο τρόπο στο μεταφυσικό επίπεδο κι αυτό το καταφέρνει με την δύναμη των στίχων και των ηχοχρωμάτων – τη μουσικότητα των λέξεων που ο ποιητής περίτεχνα επιλέγει, καταφέρνοντας έτσι, να υπάρχει ακόμη και στις σκοτεινές γωνίες των ποιημάτων του, πάντα ένα κάποιο φως (έστω, μία αμυχή φωτός, αλλά το φως, πάντα υπάρχει ακόμη κι όταν, δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό) και πάντα υπάρχει μία αυλωδία να μαγεύει με οπτικοποίηση των ήχων, τον αναγνώστη. Στον στίχο "βάλε την λογική στο αθόρυβο", το μεταφυσικό στοιχείο, γίνεται μία προτροπή, μία παράκληση προς όλους, να ακούσουν επιτέλους τη φωνή των αισθήσεων και των (συν)αισθημάτων. Η παρότρυνση να βάλουμε την λογική στο αθόρυβο, σε καμία των περιπτώσεων, δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως κάποιος αδιέξοδος ύμνος προς την τρέλα, (τουλάχιστον, όχι η τρέλα για την τρέλα). Είναι και πρέπει να εκληφθεί, ως μια προτροπή προς όλους, να ακούσουν τις εσώτερες καθώς και εξώτερες φωνές οι οποίες, ναι μεν υφίσταντο, δεν τις κατανοούμε όμως, είτε αυτό γίνεται εσκεμμένα, ή απλά, από αδυναμία να αντιληφθούμε το μη αντιληπτό, και με ευκολία απαράμιλλη, να το συγχέουμε εύκολα με την ανυπαρξία. Με όλα αυτά ακριβώς τα δεδομένα, κατατάσσω στην εννοιακή ποίηση το έργο του Αρτέμη, προσθέτοντας ακόμη έναν λόγο: αναφορές στην πραγματικότητα, όπως ήδη έχουμε πει, υπάρχουν, δεν υπάρχει όμως πουθενά μίμηση της πραγματικότητας. Συνεχίζοντας την ανάγνωση του "Χασέπ", με ευκολία μπορεί ο καθένας να διακρίνει και τα σιβυλλικά ξεσπάσματα που απλόχερα υπάρχει στην ποίηση του Αρτέμη, πιστός ίσως στο δόγμα πως “ο ποιητής γράφει πρώτιστα για τον ίδιο και δευτερευόντως για τους άλλους”, κρατάει κάποια μυστικά για τον ίδιο.

Ναι, φυσικά έχει αποφασίσει ο ποιητής από τη στιγμή που θέλησε να εκδοθούν τα ποιήματά του, να εκτεθεί δημόσια, να ξεγυμνωθεί ολότελα ενώπιον των “αδηφάγων οφθαλμών” των αναγνωστών, των κριτικών, των άλλων ποιητών. Ναι, αποφάσισε ο ποιητής να πεθαίνει καθημερινά μπροστά στον καθένα που στην τελική, μπορεί να ζητάει από τον ποιητή μοναχά αυτό τον θάνατό του, για να ικανοποιήσει τα υποβόσκοντα ένστικτα, τη δίψα για αίμα και θεάματα, γιατί, πολλές φορές είναι ανάγκη κάποιων να συγχέουν τον “ποιητή” με τον “γελωτοποιό” για να μπορούν -όσο μπορούν- να ευτελίσουν αυτό που δεν είναι σε αυτούς κατανοητό με το αναγάγουν στο ιλαρό. Δεν μπορούν να καταλάβουν αυτοί οι “κύριοι” ότι ο ποιητής και ο γελωτοποιός, έχουν ακριβώς την ίδια αποστολή που μόνο ιλαρή δεν είναι, έχουν αποστολή τους το δικό τους κλάμα να το μετατρέπουν σε γέλιο αυτών που προσπαθούν να τους εκμηδενίσουν.

   Πέρα από αυτά τα στοιχεία, ο αναγνώστης θα διακρίνει με ευκολία και τον έντονο σαρκασμό του Αρτέμη. Το χιούμορ εδώ, διαχέεται με μία ορμή χειμαρρώδη (χειμαρρώδης, όχι χίμαιρες) που είμαι βέβαιος πως σε συντηρητικά μυαλά, θα φανεί απλά ως μία πρόκληση για την πρόκληση. Φυσικά, η ποίηση του Μαυρομμάτη, δεν απευθύνεται σε συντηρητικά - σκοροφαγωμένα μυαλά, οπότε, δεν μπορεί να απασχολεί τον ποιητή η άποψή τους. Το σίγουρο είναι πως η γραφή του Μαυρομμάτη, σε καμία των περιπτώσεων, δεν είναι πρόκληση για την πρόκληση. Η ποίηση του Μαυρομμάτη, είναι αυτό που η ποίηση οφείλει να είναι, αυτό που ο Ανδρέας Εμπειρίκος ονόμασε “ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου”, εδώ βρίσκει το παράδειγμά του. Η “ανάπτυξις”, σε κάθε στίχο σε κάθε στροφή, είναι δεδομένη. Τα πάντα αρχίζουν εδώ με ένα α καθησυχαστικό, για να αρχίσει σιγά – σιγά να αναπτύσσει την ταχύτητα και την ορμή που θα χρειαστεί έτσι ώστε, να καταλήξει σ' ένα φλεγόμενο ω, ένα ω που επιδιώκει να κατρακυλήσει, έξω από τη σελίδα τού βιβλίου και να ζητήσει να ανατινάξει τη μιζέρια μίας ζωής έγχρωμης, μίας ζωής δίχως χρώμα εν τέλει.Το "Χασέπ", πέρα από αυτά στα οποία ήδη έχω αναφερθεί, είναι και ένα πέρασμα στις πιο κρυφές και τις περισσότερες φορές, τις απαγορευμένες σκέψεις που κάνουν κάποιοι από μας, που ενώ ειλικρινά, αγωνιούμε για αυτό που ονομάζουμε "γενικό σύνολο", μοιάζουμε (ή κάποιοι, έτσι θέλουν να μας παρουσιάσουν) οι παρίες και οι εχθροί του συνόλου αυτού. Είναι ένα πέρασμα στο “απαγορευμένο”, στο καθολικά ποθητό μα οικουμενικά μη επιτρεπόμενο. Είναι το πέρασμα από όλα τα “μη” που κατά καιρούς ακούσαμε όλοι σε διάφορες στιγμές της ζωής μας (από το παιδικό “μη το γλυκό”, ως το εφηβικό “μη σηκώνεις κεφάλι”, είναι μόλις ένα σκαλοπάτι που τα χωρίζει) στη βουτιά της ελεύθερης σκέψης και του απελευθερωμένου πόθου.

  Θα μπορούσα να πω ότι, εντός του "Χασέπ", βρίσκεται μία στάση αναμονής για το απόλυτο, και είναι γεμάτο με αγωνία για την πλήρη αποδοχή του “ορθού” λάθους από τον σύγχρονο άνθρωπο. (Βέβαια, αναγνωρίζω πως η έννοια "λάθος" στη συγκεκριμένη περίπτωση, κρύβει το στοιχείο της υποκειμενικότητας, ή της αντικειμενικότητας που ο σύγχρονος δυτικός τρόπος ζωής, έχει και μένα εμβολιάσει και όσο κι αν θέλει κάποιος να ξεφύγει από δεδομένα, -όπως εγώ δηλαδή-, πάντα κατάλοιπα παραμένουν στην ιδιοσυγκρασία και τη σκέψη). Η επανάληψη του στίχου "οι αλυσίδες τρίζουν", είναι μια καταφανέστατη αναφορά στην ιστοριογραφία ολόκληρου του ανθρώπινου γένους, και μια απόδειξη για τα δικά μου λεγόμενα πως το "Χασέπ", είναι ένας εσωτερικός μονόλογος, διανθισμένος από το Sriritus Mundi,  κι είναι αυτό ακριβώς το στοιχείο που κάνει την ποίηση του Μαυρομμάτη, να ξεπερνάει την λεγόμενη, προσωπική ποίηση και να μετουσιώνεται σε συλλογική ανησυχία, δίχως όμως να καταλύει το στοιχείο του ατομικού, (κι αν αυτό δεν είναι το ζητούμενο για να πάει ο κόσμος παρακάτω, δηλαδή να μετουσιωθεί το "εγώ" σε "εμείς", δίχως όμως τα κατάλοιπα των "μαζών", τότε ποιο είναι άραγε το ζητούμενο;)

   Ας μην αναμένει όμως κανείς λόγω της συλλογικής αυτής ανησυχίας, να βρει στην ποίηση του Μαυρομμάτη, τα στοιχεία εκείνα που αποτελούν αυτό που ονομάζουμε "στρατευμένη ποίηση", τουλάχιστον, όχι όπως έχει αυτή καθιερωθεί. Πολιτική στάση, σίγουρα υπάρχει, καθώς, κατ' εμέ, πολιτικό ον είναι ο κάθε πολίτης της όποιας χώρας, ειδικά, ο ανήσυχος πολίτης που στρέφεται στην δημιουργία μίας τέχνης παν-ανθρώπινης. Η πολιτική στάση του Μαυρομμάτη, δεν είναι αμιγώς ευανάγνωστη. Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω τη στάση του και την τοποθέτηση του, ως ένα μικρό παιδί, το οποίο, παίζει κρυφτό με τους φίλους του, κι εφόσον κατάφερε και βρήκε την καταλληλότερη κρυψώνα, αφήνει τους άλλους να το γυρεύουν για αμέτρητες ώρες, κι όταν πλέον εκείνο θα το κρίνει, θα βγάλει το κεφάλι του από την κρυψώνα και με το πιο αθώο και συνάμα, το πιο σατανικό του χαμόγελο, θα φωνάξει στην παρέα του:

"Νίκησα: κατάφερα και είπα την αλήθεια που είναι το ζητούμενο, το μυστικό μου όμως, ακόμη το έχω σφραγισμένο και δεν θα το αποκαλύψω παρά μόνο όταν όλα τα μυστικά της ζωής, της ποίησης, του αγνώστου, της πολιτικής, θα αποκαλυφθούν και αυτά, γιατί, πολύ απλά, είμαι μέρος ενός συνόλου που φοβάται το φως και παρότι συνέχεια χανόμαστε όλοι μέσα σε γιγαντιαίους λαβύρινθους φωτός, ακόμη φοβόμαστε να μετουσιωθούμε σε μόρια φωτός κι εμείς οι ίδιοι.

 Όσο λοιπόν μένουμε δέσμιοι του φόβου, είμαι κι εγώ υποχρεωμένος να κρύψω ένα κομμάτι αλήθειας, ένα κομμάτι “εγώ” έτσι που να μη χρειαστεί να αλληλοφαγωθούμε, τουλάχιστον όχι πριν την ώρα που οι “εχθροί” θα έρθουν μεταμφιεσμένοι ως “φίλοι”."

  Θα πρέπει όμως κι εσείς να κουραστείτε για να ανακαλύψετε όσα μυστικά επιτρέπει το "Χασέπ", (το πέρασμα), γιατί, μην ξεχνάτε ποτέ, (κι αυτό αφορά την ανάγνωση όλων των βιβλίων και όχι μόνο το συγκεκριμένο), όσο δύσκολη δουλεία είναι η γραφή ενός βιβλίου, άλλο τόσο δύσκολη οφείλει να είναι και η ανάγνωση αυτού. Ευκολίες μόνο οι εκπτώσεις κάνουν και ο Αρτέμης Μαυρομμάτης, είναι από 'κείνους τους δημιουργούς που εκπτώσεις ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ! 

Breton εναντίον Ehrenburg: Μια εκτροπή στην Boulevard Montparnasse* | Jason Abdelhadi

Σε απόδοση του Θωμά Δημητρίου Τυπάλδου

Salvador Dali

   ”Οι υπερρεαλιστές είναι ευγενώς διχασμένοι μεταξύ του Hegel του Marx και της επανάστασης, μα  αυτό  που  α-

 ρνούνται είναι να εργασθούν. Έχουν άλλα πράγματα για να τους απασχολούν. Μελετούν την παιδεραστία,  για  πα-

 ράδειγμα... διαθέτουν τους εαυτούς τους στο να καταβροχθίζουν μια κληρονομιά εδώ, μιας  γυναικός  την  προίκα- 

 εκεί... ξεκινούν με άσεμνες λέξεις. Εκείνοι οι αριθμοί τους που είναι λιγότερο πονηροί ομολογούν  πως το  διάγγε-

 λμά τους αποτελείται από προσπάθειες ερωτικών προκαταβολών στα κορίτσια... για 'κείνους  μια  γυναίκα  σημαί-

 νει κομφορμισμός. Κηρύττουν ένα εντελώς  διαφορετικό  διάγγελμα:  αυνανισμό,  παιδεραστία,  φετιχισμό,  επιδει-

 ξιομανία ακόμη-ακόμη και σοδομισμό.”

                                                                   Ilya Ehrenburg, 1934

   Μην κάνετε αστεία εκεί όπου ένα χαστούκι στο κεφάλι είναι χρωστούμενο. Δεν έπαψα  ποτέ να  θαυμάζω  τον

 André Breton για το ότι ρίχτηκε στον Ilya Ehrenburg αντί του να έτεινε το χέρι για μια  προσποιητή  φιλική  χει-

 ραψία ή κάποιο πείραγμα. Η επιθετικότητα του Breton δεν ήταν τίποτα λιγότερο από Δονκιχωτισμός.  Τα  ρίσκα

 που πήρε χαστουκίζοντας, όχι μόνο τον Ilya τον υποκριτικά σοσιαλιστή ρεαλιστή, μα τον  Ehrenburg,  εκπρόσω-

 πο της Ε.Σ.Σ.Δ, ήταν πολύ μεγάλα, καθώς και το ότι το έπραξε στις παραμονές του Διεθνούς Συνεδρίου των Συ-

 γγραφέων για την Υπεράσπιση του Πολιτισμού έκανε την πράξη του αυτή ακόμα πιο ριψοκίνδυνη. Οι συνέπειες

 ήταν τρομερές: περιθωριοποίηση εντός του συνεδρίου, διχαστική ένταση ανάμεσα σε  φίλους,  και  εμμέσως,  η

 αυτοκτονία του Crevel... και για ποιον λόγο; Όχι για τα επίθετα, τα οποία είχαν μια κάποια βάση  στην  αλήθεια

 (αν όχι για τον ίδιο τον Breton, σίγουρα για την ενδεχόμενη  έκταση  του  υπερρεαλιστικού  κινήματος – δεν μι-

 σούμε την εργασία; Δεν εναγκαλιζόμαστε με την πολυσχιδή επιθυμία και  την  διαστροφή;  Δεν  είμαστε  φετιχι-

 στές, επιδειξιομανείς, σοδομιστές;). Αλλά σ' ένα πιότερα θεμελιώδες επίπεδο, αν η ποίηση είναι όπως απαιτούμε  

 όχι ένα παράγωγο μα ένας τρόπος ύπαρξης, τότε εμείς οι υπερρεαλιστές απλά δεν μπορούμε να την κερνάμε  με

 ειρωνική απόσταση. Δεν είναι ένας εξώτερος παράγοντας, είναι το είναι μας (όποιοι κι αν είμαστε, απ' όποιον κι

 αν στοιχειωνόμαστε). Ένας σατυρικός ή ένας κυνικός άνθρωπος των  γραμμάτων  μπορούν  να  τριτο-προσωπο-

 ποιήσουν τους εαυτούς τους απέναντι στο έργο τους – μία επίθεση,  άσχετα  από  το  πόσο  δηλητηριώδης  είναι,  

 δεν παύει να είναι ακαδημαϊκή. Όσο για εμάς, δεν κρυφογελάμε ούτε και γνέφουμε, υποθέτουμε μια στάση  επί-

 θεσης. Όπου ο σύγχρονος άνθρωπος είναι “λογικός” και ως εκ τούτου  υπόκειται σε σχεδόν  κάθε  είδους  κακο-

 ποίηση, την οποία θα ξεπλείνει με κυνικό χιούμορ, ο υπερρεαλιστής, υποκείμενο στην επιφύλαξη της  αυστηρό-

 τητας της τρελής Τάξης της, ζεί με ένα πολύ πιο αυστηρό κώδικα δεοντολογίας και – γιατί όχι; Τιμής. Αναλόγως,

 η αντιπαράθεση του Breton με τον Ehrenburd παίρνει ένα Kaiju**-σαν ποσοστό μες στο μυαλό μου. Την βλέπω

 ν' αναμιγνύεται με τον πιο επικό και καρτουνίστικο ταυτοχρόνως τρόπο τον οποίο αγαπώ και έχει σχέση με  την  

 φαντασία. Και την βλέπω κάπως έτσι: 

   Μετά το δείπνο, οι Υπερρεαλιστές του Παρισιού και οι Τσέχοι ξαδερφοί τους διέσχιζαν  την  Boulevard Mont-

 parnasse, στην κατεύθυνση προς το διαμέρισμα όπου διέμεναι ο Man Ray. Με το που  πλησίασαν  στο  Closerie

 des lilas Café, η Toyen επισήμανε στον Nezval ότι ο Ilya Ehrenburg μόλις είχε βγεί απ' το Café και  ετοιμαζόταν

 να περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο.

         "Που είναι;” απαίτησε να μάθει ο Breton. “Δεν τον έχω δεί ποτέ μου.”

         Η Toyen του έδειξε ποιός ήταν.

         "Πρέπει να ξεκαθαρίσω κάποιους λογαριασμούς μαζί σας Κύριε,” είπε ο Breton, σταματώντας  τον  Ehre-

 nburg στην μέση του δρόμου. “Ποιός είστε, Κύριε;” τον ρώτησε ο Ehrenburg. 

   Τα μάτια του André Breton έγιναν κατακόκκινα, και όρμησε πάνω στον Ilya Ehrenburg μ' ένα ιδιόμορφο λίκνι-

 σμα, μια ταλαντεύομενη κίνηση εμπνευσμένη λες από τον Arthur Cravan. Μοιάζει πολύ αστείο,  μα  είναι  τόσο

 τέλειο αυτό το βήμα που μπορείς να ξεφύγεις απ' όποια γωνία σ' ευχαριστεί, και στην διαμάχη  με  τους  μιζερα-

 μπιλιστές αυτό είναι πλεονέκτημα.

         "Είμαι ο André Breton, ο αυνανιστής!” και τον χαστούκισε.

   Αν ο Breton ήξερε μόνο πως έπραττε κάτι πολύ πιο επικίνδυνο από το να ανοίγει ένα καυγά μ' ένα δημοσιογρά-

 φο, αυτό για έναν apparatchik*** είναι το ελάχιστο, και μπορούσε να γυρίσει γρήγορα, ενώ ο Breton έπρεπε  να

 τον χτυπήσει τόσο κοντά στο πίσω μέρος της κεφαλής, γιατί θα μπορούσε να δεχθεί  το  ανταποδοτικό  χτύπημα

 στο μάτι ή στο χείλος του. Μα ο Breton δεν ήξερε: τα μάτια του ήταν κατακόκκινα, και κινιόταν μπρος και πίσω,

 προσπαθώντας να καλυφθεί.

         "Είμαι ο André Breton, ο παιδεραστής!” και τον χαστούκισε.

   Ο Ehrenburg έριξε γροθιά στον αέρα. Ο Breton πήδηξε στο πλάι και αμέσως μέτα, όρμησε και πάλι επάνω του,

 μα το αδύνατο μικρό σκονισμένο γκρίζο κεφάλι ήταν ασφαλισμένο μέσα σ' ένα κλάσμα του ώμου  του,  έτσι  θα

 έπρεπε να πηδήσει πάνω απ' το σώμα, και το κεφάλι του Ehrenberg να ακουμπήσει τους μηρούς του.

         "Είμαι ο André Breton, ο φετιχιστής!” και τον χαστούκισε.

   Ο Ehrenburg ενισχύοντας τον εαυτό του, μ' ένα λίκνισμα έγινε δέκα χιλιάδες οργιές ψηλότερος: στα χέρια  του

 τα δυο τρίαινας πτερύγια του, έμοιαζε σαν Κορυφή του Stalin. Το πρόσωπό του ήταν μαύρο, οι κυνόδοντές  του

 ήταν μακριοί, ενώ το κεφάλι του ήταν φωτεινά κοκκινόμαλλο: έμοιαζε άγρια σατανικός. Γαντζώθηκε στο  κεφά-

 λι του Breton. O Breton, καταφεύγοντας στη μαγεία, προσέδωσε στον ευατό του ένα κορμί τόσο ψηλό όσο ήταν

 και του Ehrenburg κι ένα πρόσωπο εξίσου τρομαχτικό, και ανέτειλε το Υπερρεαλιστικό Αντικείμενό του,τ' οποίο

 έμοιαζε τώρα σαν του Ουρανού κολόνα πάνω στην κορυφή του Pérce Rock, για να  αποκρούσει  του  Ehrenburg

 το πλήγμα. Αυτή η σκηνή, περιόρισε τον Eluard και την Toyen με τέτοιο τρεμουλιάρικο τρόπο που δεν  μπορού-

 σαν πλέον να κυματίσουν τα πανό τους, ενώ ο Nezval και ο Péret έδειχναν πολύ τρομαγμένοι  για  να  συμμετά-

 σχουν.

         "Είμαι ο André Breton, ο επιδειξιομανής!” και τον χαστούκισε.

    Η Toyen φώναξε προς  τους  υπερρεαλιστές:  “Ει, κοιτάξτε εδώ! Ο δικός μας Breton σκοτώνει ένα φίδι,”  κι  ο  

 Breton άκουσε εκείνη την στιγμή το ουρλιαχτό του Réne Crevel. Ο  Benjamin Péret  όρμησε  κραδαίνοντας  ένα 

 ξύλο, μα την στιγμή που τον πλησίασε, ο Ehrenburg είχε ήδη απομακρυνθεί απ' τον Breton αρκετά, και ο Breton  

 είχε επιταχύνει το βήμα του, ώσπου κατάφερε και ξαναέπιασε τον σοβιετικό από πίσω, ρίχνοντας το κεφάλι  του  

 ανάμεσα στα πόδια του, δαγκώνοντας όσο ψηλότερα μπορούσε στην πλάτη του  κρατώντας  τον  και  κυλώντας  

 τον στο έδαφος. Αυτό του το δάγκωμα, παρέλυσε τον Ehrenburg ενώ ο Breton συνέχισε απλώς να τον τρώει ψη-

 λά πάνω από την ουρά του, κατά το έθιμο των πρώιμων Ντανταϊστών, όταν θυμήθηκε ότι ένα πληρες γεύμα δη-

 μιουργεί έναν αργό υπερρεαλιστή, και αν κι εφόσον θέλει όλη του την δύναμη και την σβελτάδα σε  εγρήγορση, 

 οφείλει να διατηρείται αδύνατος.

         "Είμαι ο André Breton, ο σοδομιστής!” και τον χαστούκισε για στερνή φορά.

         "Αυτό ήταν πολύ κακό,” μονολόγησε ο αναμαλλιασμένος δημοσιογράφος.

   Ο Breton πήγε για ένα Créme de menthe στο café, καθώς ο Péret συνέχιζε να χτυπά τον  αποσβολωμένο  Ehre-

 nburg. “Ποιά η χρησιμότητα σε αυτό;” σκέφτηκε ο Breton. “Τα είχα τακτοποιήσει όλα”, και τότε  η  Toyen  τον

 σήκωσε απ' το κάθισμά του και τον αγκάλιασε, κλαίγοντας για το ότι αυτός μόλις  είχε  σώσει  τους  υπερρεαλι-

 στές από την ατίμωση, ενώ ο Nezval είπε πως είχε μία πρόνοια και ο Crevel τον κοιτούσε με δυο μεγάλα  κατα-

 τρομαγμένα μάτια. Ο Breton μάλλον διασκέδαζε μ' όλη αυτή τη φασαρία.

 * * *

     *      Δημοσιεύτηκε στα αγγλικά στο Peculiar Mormyrid, issue 3, spring 2016.

   **      Kaiju: Ιαπωνική λέξη που σημαίνει “παράξενο πλάσμα”.

 ***      Αpparatchik: Γραφειοκράτης ή αξιωματικός της Ε.Σ.Σ.Δ.

 * * *

 Σημείωση του μεταφραστή: Στις 28 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνονται τα 50 χρόνια από τον θάνατο του André Bre-

 ton. Σύμφωνος με το σκεπτικό του Jason Abdelhadi πως το σκηνικό του θρυλικού χαστουκιού, κρύβει μέσα  του

 πολλά από τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας της ψυχοσύνθεσής του, θέλησα να αποδώσω το  κείμενό  του

 αυτό, το οποίο είναι απόλυτα πιστό στο πνεύμα που προτάσσει ο υπερρεαλισμός αφού συνδυάζει το φαντασιακό

 με το πραγματικό στοιχείο καθώς, στην κάθε  του  φράση  υποβόσκει  μια  ειρωνική-ανατρεπτική  διάθεση.  Κά-

 ποιοι από τους γνωστούς εχθρούς του υπερρεαλισμού, με μεγάλη ευκολία θα καταλογίσουν στον Breton για μια 

 φορά ακόμη αυταρχισμό. Για μένα η πράξη αυτή υποδεικνύει την σθεναρή πίστη του στα προσωπικά  του  ιδεώ-

 δη και σίγουρα εμείς οι υπερρεαλιστές δεν είμαστε υπέρμαχοι της βίας μα πολύ περισσότερο δεν είμαστε γκαντι-

 στές.  

* * *  

 O Jason Abdelhadi είναι ένας υπερρεαλιστής εξερευνητής που ζεί στην Οττάβα του Καναδά. Είναι αφιερωμένος

 στην επιδίωξη του θαυμαστού και του επαναστατικού στην κάθε μέρα της ζωή του. Είναι επίσης συντάκτης  της

 έντυπης και online υπερρεαλιστικής εφημερίδας  Peculiar Mormyrid.