Το καρκίνωμα NUT με το οποίο έδωσε μάχη ο Αλέξανδρος Νικολαΐδης είναι ένας σπάνιος εξαιρετικά επεμβατικός κακοήθης όγκος με άγνωστη προέλευση.
Ο Αλέξανδρος Νικολαΐδης, Ολυμπιονίκης και αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, πέθανε στα 43 του χρόνια από το καρκίνωμα NUT, έναν καρκίνο που δεν έχει βρεθεί ακόμα η προέλευσή του, αλλά και η ίασή του, καθώς σύμφωνα με την ιατρική βιβλιογραφία είναι αφενός σπάνιος, αφετέρου εξαιρετικά επεμβατικός κι επιθετικός κακοήθης όγκος. Μάλιστα, αναγνωρίστηκε από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας κι επίσημα πριν από μόλις 7 χρόνια, το 2015.
Τι είναι το καρκίνωμα NUT
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα για τον άγνωστης μορφής καρκίνο, το καρκίνωμα NUT είναι ένας σπάνιος εξαιρετικά επεμβατικός κακοήθης όγκος με άγνωστη προέλευση. Εμφανίζεται στα όργανα μέσης γραμμής των παιδιών και των νέων. Επομένως, το καρκίνωμα NUT ονομάζεται επίσης καρκίνος μέσης γραμμής. Ο Kees και ο Kubonishi ανέφεραν για πρώτη φορά αυτόν τον σπάνιο τύπο καρκίνου το 1991. Το 2015, ο καρκίνος NUT συμπεριλήφθηκε επίσημα στην τέταρτη έκδοση του WHO για όγκους πνεύμονα, υπεζωκότα, θύμου και καρδιάς. Το πλήρες όνομα είναι "καρκίνος μεσαίας γραμμής με πυρηνική πρωτεΐνη της αναδιάταξης γονιδίων όρχεων (NUT)", επίσης γνωστή ως "καρκίνος με μετατόπιση t (15, 19) (q13, p13.1)".
Οι σωματικές κυτταρογενετικές μεταβολές αποτελούν τη βάση του καρκίνου της μέσης γραμμής. Έχει επιβεβαιωθεί ότι το γονίδιο NUT (NUTM1) που βρίσκεται στο χρωμόσωμα 15q14 μετακινείται 100% με άλλα γονίδια στον καρκίνο του NUT. Περίπου τα 2/3 των περιπτώσεων είναι μεταθέσεις t (15, 19) (q13, p13.1), οι οποίες συντήκουν το εξόνιο γονιδίου BRD4 στο 19q13.1 με το exon γονιδίου NUT στο 15q14 για να σχηματίσουν το γονίδιο σύντηξης BRD4-NUT.
Τα κύτταρα καρκινώματος έχουν μικρή πρόσφυση. Το μέγεθος του λεμφοκυττάρου είναι περίπου 2-3 φορές μεγαλύτερο, ο πυρήνας είναι σχετικά υψηλός και το μέγεθος του πυρήνα είναι σχετικά ομοιόμορφο, αλλά ο καρυότυπος είναι ακανόνιστος και η άτυπη είναι προφανής. Η χρωματίνη είναι λεπτή ή κοκκώδης, φυσαλιδώδης, με προφανείς πυρήνες και κοινά μιτωτικά ή αποπτωτικά σώματα. Τα κύτταρα καρκινώματος συχνά διαφοροποιούνται σε πλακώδες επιθήλιο σε διαφορετικούς βαθμούς. Το χαρακτηριστικό φαινόμενο είναι η «ξαφνική διαφοροποίηση του πλακώδους επιθηλίου». Δηλαδή, τα ανώριμα και κακώς διαφοροποιημένα κύτταρα ξαφνικά υπερισχύουν σε καλά διαφοροποιημένες φωλιές ώριμων πλακωδών επιθηλιακών κυττάρων χωρίς βαθμιαία διαφοροποίηση του επιθηλίου του πλακούντα. Τα κερατοειδή μπορεί να σχηματίζονται στο κέντρο, μερικές φορές με δομές παρόμοιες με τα θυλακά σωματίδια.
Σχεδόν το 100% των περιπτώσεων καρκινώματος NUT εξέφρασαν ΝUT νουκλεοπρωτεΐνη (≥ 50% των κυττάρων του καρκινώματος εξέφρασαν NUT nucleoprotein) και η εξειδίκευση και η ευαισθησία τους ήταν περισσότερο από 90% (μερικοί όγκοι μικροβιακών κυττάρων εκφράζουν επίσης NUT σε μικρή ποσότητα). Επιπλέον, η διάχυτη ή εστιακή έκφραση των CKpan, Ρ40 και Ρ63 στο καρκίνωμα NUT είχε επίσης υψηλό ποσοστό έκφρασης. CK7 και CK20 θα μπορούσαν να εκφράζονται σε διαφορετικούς βαθμούς. Το αντιγόνο μεμβράνης επιθηλιακών κυττάρων (EMA) και το καρκινοεμβρυονικό αντιγόνο (CEA) ήταν συχνά τοπικά θετικά. Τα TTF-1, CgA, Syn, CD34 και CD56 εκφράστηκαν περιστασιακά σε κύτταρα όγκου. Η ανίχνευση FISH μπορεί να αναγνωρίσει μετατόπιση γονιδίου NUT ή γονίδιο σύντηξης BRD-NUT. Ο συνδυασμός ανοσοϊστοχημείας και ανίχνευσης FISH μπορεί να κάνει την ευαισθησία και την εξειδίκευση της διάγνωσης του καρκίνου μέσης γραμμής να φτάσει το 100%.
Συμπτώματα καρκινώματος NUT
Το καρκίνωμα NUT συχνά δεν έχει συμπτώματα στα αρχικά του στάδια. Καθώς ο καρκίνος μεγαλώνει, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως κόπωση και απώλεια βάρους. Ανάλογα με τη θέση του όγκου(ων) εντός του σώματος, μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα. Αυτά περιλαμβάνουν ένα ανώδυνο εξόγκωμα, πόνο, επίμονο βήχα, δύσπνοια και ρινική συμφόρηση ή απόφραξη.
Διάγνωση καρκινώματος NUT
Η ακριβής διάγνωση του καρκινώματος NUT είναι το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη ενός σχεδίου θεραπείας. Η διάγνωση του καρκινώματος NUT απαιτεί ειδικό και ευαίσθητο έλεγχο της βιοψίας του όγκου από παθολόγο. Αυτό περιλαμβάνει δοκιμή για την πρωτεΐνη σύντηξης NUT χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες τεχνικές που ονομάζονται δοκιμασία ανοσοϊστοχημείας (IHC) ή υβριδισμός in situ φθορισμού (FISH) ή/και γενετική αλληλουχία DNA που μπορεί να αναγνωρίσει το γονίδιο σύντηξης NUT.
Πρόγνωση καρκινώματος NUT
Το καρκίνωμα NUT είναι συχνά ανθεκτικό στη θεραπεία. Ο διάμεσος χρόνος επιβίωσης από τη διάγνωση είναι περίπου 6 έως 7 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι περίπου οι μισοί ασθενείς ζουν περισσότερο από 6 έως 7 μήνες και οι μισοί λιγότερο. Πόσο προχωρημένη είναι η ασθένεια όταν διαγνωστεί, οι γενετικές μεταλλάξεις μέσα στον όγκο και η εντόπιση της νόσου μέσα στο σώμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόγνωση. Νέες θεραπείες που στοχεύουν στα μοριακά υπόβαθρα του καρκινώματος NUT δοκιμάζονται σε κλινικές δοκιμές.
