Pause_about_rape | Εγώ σε πιστεύω | Έλλη Πράντζου

 

Ήθελα τόσα να σου πω Κι απόψε θα σου εμπιστευτώ Κάθε έναν δαίμονα που κρύβω στην ψυχή μου Μου έδειξαν από μικρή Να είσαι γυναίκα τι θα πει Κι όσοι μ' αγάπησαν πληρώσαν την πληγή μου Δεκάδες βλέμματα αντρικά Μ' έγδυναν όλα φανερά Κι έφταιγε πάντα λέγαν η εμφάνισή μου Είχα τον φόβο οδηγό Κάθε που έκανα να βγω Μια βόλτα νύχτα να μετρήσω τη ζωή μου Βήματα να με ακολουθούν Σκιές να με παρατηρούν Και τα κλειδιά στο χέρι γέλαγαν μαζί μου Τα όνειρά μου είχαν τιμή Κι η εξαγορά τους ακριβή Ήταν συχνά στα χέρια κάποιου εκβιαστή μου Κάθε μου άρνηση βουβή Κάθε αντίσταση μικρή Το στοίχημά τους έμοιαζε η υποταγή μου Τα όχι μου σήμαιναν ναι Εφταιγες για όλα εαυτέ Κάποτε έτσι βίασαν και το κορμί μου Βρήκα κουράγιο να το πω Έστω κι αν έχασα καιρό Κι όμως διπλά βιάστηκε η υπόστασή μου Έφταιξα που "προκάλεσα" Που τρόμαξα και πάγωσα Που άργησα να φανερώσω την κραυγή μου "Δεν αντιστάθηκε αρκετά" "Δεν είπε όχι φανερά" Κάθε ανάμνηση έγινε η κατακραυγή μου Έμαθα έτσι από μικρή Να καταπίνω τη φωνή Και να χαρίζω στους δυνάστες τη σιωπή μου Να δίνω τόπο στην οργή Να κάνω πάντα υπομονή Να περιμένω στη σκιά τη λύτρωσή μου Γι' αυτό απόψε θα στα πω Τα πάντα θα σου εμπιστευτώ Είδα στα μάτια σου μια άβυσσο δική μου Δεν είσαι μόνη ούτε εσύ Ποτέ καμιά μας μοναχή Εγώ να ξέρεις σε πιστεύω αδερφή μου.

Pause_about_rape| Βλέπω, νιώθεις να σε απειλεί η φωνή μου | 'Ελενα Κτενοπούλου

 

Δεν ξέρω να μιλώ για βίαιες εισβολές και για πολέμους.

Μ’ αφήνουν άλαλη, δεν έχω τι να πω.

Δεν ξέρω αν μπορούν οι λέξεις να σταθούν εκεί δίπλα από τέτοιες πράξεις.

Μόνο το α-λογο αρμόζει.

Δίχως λογική σημαίνει δίχως λόγο.

Ποιος θα μιλήσει, αλήθεια, για όλες τις Περσεφόνες που τις τράβηξαν στα έγκατα;

Και πια μείναν μισές να ζουν στον Άδη;

 

Βλέπω τους πληγωμένους να περπατούν με βήμα αβέβαιο

Και πιάνονται χέρι-χέρι και σείεται ο κόσμος.

 

Ζω σε ένα μέρος που το δίκιο δεν έχει φωνή,

που οι άνθρωποι μισούν από φόβο και δεν το ξέρουν.

Και δεν ακούνε.

Όχι, μην πεις κάτι να το ελαφρύνεις. Δεν ακούνε.

Ούτε φωνές, ούτε κραυγές, ούτε κι εσένα που στάθηκες να πεις μια ιστορία.

 

Κι αν ως τώρα μ’ έπιανε κόμπος στο λαιμό, ξέρω ότι δεν πρέπει.

Τώρα είναι η ώρα να φωνάξουμε και να γδάρουμε λίγο τ’ αυτιά των αδιάφορων που διπλοκλειδώνουν τη νύχτα από φόβο.

 

Εκεί στη μέση του δρόμου κάτω απ’ τα μπαλκόνια τους να σταθούμε και να πούμε:

 

Είμαι κορίτσι και το δέρμα μου δε μυρίζει όπως θα’ θελες.

Το στήθος μου δε φτιάχτηκε για να το χαϊδέψεις.

Δε σου χρωστά το κορμί μου τίποτα.

 

Να σπάσουν οι λέξεις τα τζάμια και θα μπουν να χορέψουν και θα μείνουν εκεί ξαπλωμένες στα τραπεζάκια του καφέ, στα μαξιλάρια, στα κομοδίνα και στις ντουζιέρες.

 

Ν’ ακούγονται κάθε στιγμή σαν απ’ τα ηχεία της πόλης

και ποτέ κανείς ξανά μπροστά στην αλήθεια σου

να μην ανοίξει τα χείλη να πει «σώπα».

Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, Ο βιασμός της Περσεφόνης, 1636-1637

Pause_about_rape| Σώμα προσπάθησε να ξεχάσεις | Κάλλια Βαβουλιώτη

 Σώμα

προσπάθησε

να ξεχάσεις

όχι μόνο τις παιδικές γρατζουνιές

από το παιδικό σου ποδήλατο στα γόνατα

όχι μόνο εκείνο το πυρφόρο κάψιμο

του Αυγούστιάτικου ηλίου

και τις πονεμένες πατούσες στην άμμο

όχι μόνο τους εραστές που έδιωξες ή έφυγαν

σαν έμβρυο που του κόβεις τον ομφάλιο λώρο.

 

Αλλά

Σώμα

προσπάθησε

να Ξεχάσεις

τα χέρια που σε βεβήλωσαν

ενώ σε διακήρυσσαν για ναό

τα βλέμματα που σε λήστεψαν μετά

από εκείνο που αποκαλούμε "αυτό"

την αίσθηση του παντοτινά ακάθαρτου

κάθε φορά που γυρνά "αυτό" στο μυαλό

τα θρασύδειλα λόγια τους για να ξεφύγουν

από τον δικό τους εαυτό

την υποστήριξη που έλαβαν 

από τον περίγυρο τους

 τον θανατερό.

 

Σώμα•

Προσπάθησε

Να Ξεχάσεις

μόνο για Σένα.

#Pause_about_rape| Μέδουσες| Χριστίνα – Βασιλεία Ρόκου

 Δέσμιες της κατάρας τους∙

να συναντούν Ποσειδώνες και Περσείς πάντα στο διάβα τους.

 

Θεούς και βασιλείς,

κοινούς θνητούς.

Ήρωες, γενναίους μαχητές,

ανδρείους.

Λεηλάτες, τύραννους,

κατακτητές.

 

Θα έρχονται πάντα να αιχμαλωτίζουν Μέδουσες

ως άλλοι Ποσειδώνες αναδυόμενοι από αβύσσους και φουρτουνιασμένες θάλασσες,

θα επιστρέφουν πάντα να βιάζουν τις ψυχές και τα κορμιά τους.

 

Θα καταφθάνουν ρωμαλέοι οι Περσείς,

με ξίφη κοφτερά, ασταμάτητοι πορθητές, αιμοσταγείς,

να κατακτήσουν Μέδουσες, να θανατώσουν

και με Πήγασους πάντα θα ξεφεύγουν.

 

Δέσμιες της κατάρας τους∙

να είναι ανέγγιχτες, απόρθητες, αλώβητες και αγνές,

μονάχα τούτο, να είναι ελεύθερες ζητούν

του κόσμου οι Μέδουσες.

#Pause_about_rape| #Metoo | Δέσποινα Γεώργα

 Δεν υπάρχει γυναίκα που κατά κάποιο τρόπο και σε κάποια φάση της ζωής της δεν έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά. Από πολύ μικρή ηλικία εξοικειωνόμαστε με την βία, σωματική και λεκτική, και κουβαλάμε μία εσωτερική ντροπή και έναν φόβο καλά ριζωμένο. «Μην γυρνάς μόνη σου το βράδυ», «μην φοράς κοντές φούστες», «μην απαντάς στα όσα σου φωνάζουν στον δρόμο», «μην προκαλείς». Είναι μερικές από τις φράσεις που ακούει μία νέα κοπέλα καθώς μεγαλώνει. Πες μου, ένας άντρας χρειάστηκε ποτέ να ακούσει τα ίδια;

  Πρόσφατα η ελληνική κοινωνία συγκλονίστηκε από τις αποκαλύψεις  της  Σοφίας Μπεκατώρου περί βιασμού της από τον αντιπρόεδρο της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοϊας. Την Μπεκατώρου ακολούθησαν η διεθνής πολίστρια Μάνια Μπίκοφ και η κολυμβήτρια τεχνικής κολύμβησης Ραμπέας Ιατρίδου, ενώ στην επιφάνεια έφερε τη δική της προσωπική ιστορία και η ιστιοπλόος Μαρίνα Ψυχογιού. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε και οι αποκαλύψεις για ανάλογα περιστατικά δεν έμειναν μόνο στον χώρο του αθλητισμού. Καταγγελίες έγιναν και από φοιτήτριες της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ για σεξουαλική παρενόχληση από καθηγητή τους, ενώ ακολούθησε και καταγγελία απόφοιτης του Γεωλογικού για καθηγητή της δικής της σχολής. Το κίνημα εξαπλώθηκε στον χώρο της δημοσιογραφίας, της τηλεόρασης, της εκπαίδευσης, της πολιτικής, του πολιτισμού.

  Πολλές γυναίκες ακολουθώντας το παράδειγμα της Σοφίας αποφάσισαν να σπάσουν την σιωπή τους. Το κίνημα #metoo, ένα κοινωνικό κίνημα κατά της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής παρενόχλησης που ξεκίνησε το 2006 από την ακτιβίστρια Tarana Burke και έγινε viral μόλις το 2017 μετά την σύλληψη του Harvey Weinstein ενός ισχυρού άντρα του Hollywood, ήρθε επιτέλους στην Ελλάδα. Πιο δυνατό και εκκωφαντικό από ποτέ. Με κάθε διάθεση να διαλύσει αυτόν τον κύκλο της βίας και να αφήσει το σημάδι του.

  Οι διαστάσεις του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι τρομακτικές. Ακόμα πιο τρομακτικό όμως είναι το ποσοστό αποσιώπησης του, με σχεδόν το 50% των γυναικών να το αποσιωπούν και να μην το αναφέρουν σε κανέναν. Και όχι μόνο επειδή δέχονται πίεση ή εκβιασμό από τον θύτη αλλά και εξαιτίας της ίδιας της κοινωνίας και των αντιλήψεων.  Μετά την αποκάλυψη του περιστατικού ακούστηκαν φράσεις όπως «σιώπησε με αντάλλαγμα την καριέρα της», «γιατί το είπε τώρα και όχι τότε», «γιατί τον ακολούθησε στο δωμάτιο του», «μεγάλη κοπέλα ήταν, όχι κανένα παιδάκι». Άλλοι περισσότερο δύσπιστοι επιτέθηκαν και στο ίδιο το κίνημα λέγοντας ότι είναι απλά ένας τρόπος να λάβουν οι συγκεκριμένες γυναίκες δημοσιότητα. Και το χειρότερο από όλα είναι ότι πολλές από αυτές τις δηλώσεις τις έκαναν  γυναίκες.  Και αυτές οι αντιδράσεις είναι ακριβώς ο λόγος που μία γυναίκα δεν μιλά. Ο λόγος που το είπε τώρα και όχι τότε.

  Η κοινωνία συνηθισμένη να κουκουλώνει ανάλογα περιστατικά, να δείχνει ανοχή, να μην τιμωρεί, να ρίχνει ευθύνες στο ίδιο το θύμα προσθέτει με τη σειρά της το λιθαράκι της στη συντήρηση αυτού του φαινομένου. Το θύμα με κίνδυνο να εκτεθεί και να μην ακουστεί, διαλέγει την σιωπή. Προτιμά να υποφέρει κρυφά ακόμα και να κατηγορεί τον εαυτό του για αυτό που του συνέβη, συχνά με σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική του υγεία. Ο χρόνος της καταγγελίας είναι πολύ σχετικός και ορίζεται από το θύμα. Πρέπει το θύμα να βρει τη δύναμη να μιλήσει. Και η κοινωνία πρέπει να ακούσει. Και να πράξει ανάλογα.

  Για αυτό ακριβώς το κίνημα #metoo  πρέπει να εξαπλωθεί ακόμα περισσότερο και να παρακινήσει κορίτσια και γυναίκες που ζουν με τον φόβο να βγουν ανοιχτά και να μιλήσουν για αυτό.  Να ανακτήσουν την δύναμή τους, τη ζωή τους, τη φωνή τους. Να αναγκάσουν την κοινωνία να δει το πρόβλημα. Να αναγκάσουν την κοινωνία να ακούσει. Να αναγκάσουν την κοινωνία να αλλάξει. Για να μην υπάρχουν κι άλλες Σοφίες, και άλλες Ελένες, και άλλες Μαρίες.

#Pause_about_rape| Βιασμός | Θέμις Ιππέκη

 Σκοτάδι, μονάχα σκοτάδι, το ρολόι δεν μετράει των λεπτών τις ανοικτές ακτίνες, μετρά μαύρα κλειστοφοβικά, κενά, παχιές ά-δύναμες, ά-σχημες, ά-χρωμες παύσεις.

Το σώμα α-δρανεί. Λιώνει το βήμα ανάμεσα στους πεσμένους μασκοφόρους ρόλους, ξερνάει το στόμα τις παρδαλές μάσκες, το κεφάλι εγκλωβίζεται από τους μονότονους, τρομακτικούς τοίχους- ούτε ένα παράθυρο, ούτε ένας ήλιος- .

Τα ρούχα περισσεύουν και οι σιωπές πληθαίνουν, τα μάτια πεσμένα άστρα, νερό και υγρά γιομάτος ο χώρος υγρά, πλένουν τα όργανα, εκφράζουν το βίωμα του βιασμού,

αυτό που σε αναγκάζει να χάσεις το κορμί σου, τα όνειρα και το παρόν σου, αυτό που σε κλέβει από την ζωή, αυτό που σε καίει αργά, κύτταρο – κύτταρο και χάμω ούτε λίγο κόκκινο, μόνο κίτρινα, κίτρινα, νεκρικά, μεθυσμένα βλέμματα, αυτό που σε ναρκώνει και σου αρπάζει τη φωνή

αυτό το βίωμα του βιασμού της Πολιτείας, της Δημοκρατίας, των Δικαιωμάτων, των Αξιών, της Παιδείας, των Φύλων,

                           του βιασμού της Ελευθερίας.

Βαρύ φορτίο το σκοτάδι, γιατί ήταν που γεννήθηκες για τις ημέρες,

                                                                                               για να γεννήσεις την αυγή.

 

Edgar Degas, Interior, 1868–1869

Pause_About_Rape | Ας αναθρέψουμε σωστά τους γιους μας | Πολύβιος Πρόδρομος

Γράφει ο Δρ Πολύβιος Ν. Πρόδρομος,

Καθηγητής Νεοελληνικών

Πολλοί άντρες-και δυστυχώς ζουν ανάμεσά μας-επιβεβαιώνουν τον αντρισμό τους συμπεριφερόμενοι βίαια προς τις γυναίκες. Αυτή η έμφυλη βία είναι αποτέλεσμα των σεξιστικών προτύπων με τα οποία πολλοί γονείς μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Κατά τον Bandura (1989) και την θεωρία της κοινωνικής μάθησης, η διάκριση ανάμεσα στα δύο φύλα(αρσενικό- θηλυκό) δεν γίνεται αντιληπτή στα παιδιά μόνο από τις διαφορές στην εμφάνιση και την συμπεριφορά, αλλά διδάσκονται και από τους γονείς τους με τις αναμενόμενες από αυτά συμπεριφορές σε σχέση με το φύλο τους (Τζουμάνη). Τα τοξικά σεξιστικά στερεότυπα ενισχύονται από την παιδική ηλικία, ακόμα και μέσα από τα έμφυλα παιχνίδια αφού όσα αυτά εκφράζουν, διεισδύουν στην συνείδηση των παιδιών. Η ανάγκη διαφοροποίησης του ανδρισμού από τη θηλυκότητα αντικατοπτρίζεται σε μια ποικιλία προϊόντων για παιδιά. Πολλά από τα παιχνίδια αυτά ενισχύουν στερεότυπες αντιλήψεις για τους ρόλους των φύλων (Κογκίδου). Ο άντρας, λοιπόν, πρέπει να γίνει εξουσιαστικός, ανεξάρτητος, αποτελεσματικός, βίαιος, σκληρός, να μην κλαίει και να μην εκδηλώνει τα συναισθήματά του, ενώ η γυναίκα τρυφερή, ρομαντική, σέξυ, εξαρτημένη, παθητική, συναισθηματική, κατά το δυνατόν μια «γατούλα». Οι τύποι αυτοί των ανθρώπων εγγράφονται στη συνείδησή μας ως φυσιολογικοί και αποτελούν κριτήρια με τα οποία αξιολογούμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Άλλωστε, και η κοινωνία αξιολογεί με θετικό πρόσημο τα άτομα που ανταποκρίνονται στα στερεότυπα αυτά, προσφέροντας έτσι άλλοθι και καταφύγιο στις ενέργειές μας ως άντρες. Όλα «μια-χαρά» γίνονται. Όποιος έχει αποκλίνουσα συμπεριφορά από τις επιβαλλόμενες συμπεριφορές και στάσεις, έχει και διαφορετική- απορριπτική- μεταχείριση από την κοινωνία. Αξίζει να σημειωθεί πως «Η διάκριση των φύλων είναι αυτή που καθιστά τα άτομα ανθρώπους στο σύγχρονο πολιτισμό-πράγματι, όσοι αποτυγχάνουν να πραγματοποιήσουν σωστά το φύλο τους κατά κανόνα τιμωρούνται.»(Butler,2006). Με άλλα λόγια, όταν οι διαμορφωτικές επιδράσεις αποτυγχάνουν επεμβαίνουν οι μηχανισμοί κοινωνικού ελέγχου. Έτσι το άτομο- φοβούμενο τις επιπτώσεις-, προσπαθεί να επιβεβαιώσει τα χαρακτηριστικά του φύλου του, με κάθε τρόπο. Αυτές οι αντιλήψεις όμως διαμορφώνουν μια κοινωνία δυστοπική και ανακόλουθη του καλώς εννοούμενου πολιτισμού. Κοινωνία που έχει το σπέρμα της αδράνειας. Μιας αδράνειας που είναι θεμελιωμένη στην ανθρώπινη ηλιθιότητα. 

Και ο σεξιστικός λόγος που καλά κρατεί ακόμα και σε πολλές εκφάνσεις του δημόσιου βίου, επιβεβαιώνει την αδράνεια αυτή. Στην τηλεόραση, για παράδειγμα, στήνονται γυναικείες αρένες για να διεκδικήσουν τα «θηλυκά» το απόλυτο «αρσενικό», το οποίο παίρνουν ως «τρόπαιο» μετά τον δημόσιο ευτελισμό τους. Συντηρείται λοιπόν η αντίληψη πως «ανάγκη και στολίδι μόνο τού άντρα» είναι η γυναίκα. Ούτε λέξη για σεβασμό, ούτε ένα ίχνος αξιοπρέπειας. Και ύστερα απορούμε για τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και έμφυλης βίας εις βάρος των γυναικών. Ας αναθρέψουμε σωστά τους γιους μας πρώτα…

Brian Kershisnik’s, “Father and Son Dancing”

 

#Pause_about_rape| Θα με αποκαλείς Γοργώ (Η Επιστολή της Μέδουσας) | Μαριλένα Κολλάρου

 Είμαι η Γοργώ

κόρη του Φόρκυ και της Κητούς•

η Γοργώ η θνητή,

η Γοργώ με τα άγρια μάτια.

Κι εάν δεν με γνωρίζεις γελιέσαι

κι εάν με γνωρίζεις γελάστηκες.

Γνωρίζεις την Μέδουσα;

Το δώρο του ξακουστού Θησέα

στον βασιλιά Πολυδεύκη της Σερίφου.

Γνωρίζεις το Τέρας

με τα φιδίσια μαλλιά

και τα άγρια μάτια, που πέτρωσαν όποιον τα κοίταξε;

Θέλω να εξομολογηθώ,

μην με ρωτάς γιατί το κάνω τόσους αιώνες μετά,

η αδικία δεν γιατρεύεται από τον χρόνο

μονάχα ανακυκλώνεται

όπως ο μύθος

από στόμα σε στόμα

από γενιά σε γενιά

από άνδρα σε γυναίκα

από γυναίκα σε παιδί.

Είμαι το μυθικό τέρας

που βιάστηκε από τον Θεό Ποσειδώνα.

Το καταγγέλλω.

Είμαι το αποτέλεσμα μιας περιπέτειας

που κατά βάθος δεν με αφορά.

Ο πόνος μου διττός

για τον άνδρα που με βίασε

και την γυναίκα που με δίκασε

κι από ιέρεια έγινα τέρας

κι από γυναίκα θύμα.

Άσχημη, τρομακτική, απόκοσμη,

ξακουστή.

Με ζώνουν τα φίδια,

ας είχα την δύναμη να κοιτάξω τον εαυτό μου στα μάτια

κι ας πέτρωνα.

Δεν είμαι η μόνη

και εσύ δεν είσαι μόνη.

 

Κι από πότε τα τέρατα ζητούν τον λόγο;

Από σήμερα.

Από χθες.

Από αύριο.

Από την ημέρα που θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι τέρατα.

 

Θα με αποκαλείς Γοργώ,

τέλος με την Μέδουσα.

Είμαι η Γοργώ,

κόρη του Φόρκυ και της Κητούς.

Έφτασα από το παρελθόν στο παρόν

για να σώσω το μέλλον.

Κοίταξε με, δεν κινδυνεύεις από την αλήθεια .

Κάθε που κλείνεις τα μάτια

γίνεσαι πέτρα

κι εγώ γίνομαι τέρας.

 

Ζητώ μια δεύτερη ανάγνωση

στους μύθους, στα παραμύθια,

στα μάτια των ανθρώπων.

Είμαι εδώ, όχι επειδή θυμήθηκα τώρα

αλλά επειδή δεν ξέχασα ποτέ.

Δεν επαναδιεκδικώ τα μεταξένια μου μαλλιά.

Δεν επαναδιεκδικώ μια θέση στο τέμενος της Αθηνάς.

 

Είμαι εδώ για να σου μάθω να με λες με το όνομα μου.

 

Τους αγωνιστικούς μου χαιρετισμούς

στην Λουκρητία, την Ευρώπη

την Δήμητρα και την Περσεφόνη,

την Λαίδη Carrouges, την Κίρκη

την Καλλιστώ και την Πριγκίπισσα Δανάη του Άργους,

την Κασσάνδρα, την Talia (Ωραία Κοιμωμένη)

την Ελένη και την Σοφία.


Φιλικά

Γοργώ

 

 Luciano Garbati, Medusa, 2008