Γιατί ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έτριβαν τα μάτια τους με το εκλογικό αποτέλεσμα;

Γράφει η Κάλλια Βαβουλιώτη

Οι εκλογές της 21ης Μαϊου αποτέλεσαν έκπληξη και για τα τρία μεγάλα κόμματα. Η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα και το "πολύπαθο" ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη βρέθηκαν σε μία εκλογική πραγματικότητα, που σίγουρα δεν είχε προβλεφθεί από τις δημοσκοπήσεις. Αν και πρόκειται για ένα αποτέλεσμα που εμπεριείχε εν πολλοίς, μεγάλο ποσοστό ηθελημένης και μη αποχής έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον  να εστιάσει κανείς σε κάποια συμπεράσματα που εξάγονται από αυτό που "γέννησε" η κάλπη.

Όπως κατέστη σαφές και από τις τουρκικές εκλογές - για όσους παρακολούθησαν την προεκλογική μάχη μεταξύ Ερντογάν και Κιλιντσάρογλου- το στοίχημα των εκλογών ήταν κυρίως στοίχημα πολιτικής επικοινωνίας .

Η αυτοκριτική της Κεντροαριστεράς

Ο ΣΥΡΙΖΑ, καθ'όλη την προεκλογική περίοδο αρκέστηκε και μάλλον επαναπαύτηκε σε έναν στείρο αντιμητσοτακικό λόγο. Στοχοποίησε τον αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας επιμένοντας σχεδόν εμμονικά σε ζητήματα όπως λ.χ οι παρακολούθηση του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη και το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής επικοινωνίας η μέχρι πρότινος "επικρατούσα" κεντροαριστερά απεμπόλησε κατά πολύ αυτό που υπήρξε το καίριο πλεονέκτημα της, την ενσυναίσθηση για τον πολίτη. Κανένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, δεν επιχειρηματόλόγησε συστηματικά για τον πληθωρισμό, για την παιδεία, για τα ποσοστά της ανεργίας και τα αυξημένα ενοίκια στα αστικά κέντρα. Ούτε παρουσιάστηκε ένα ολιστικό πρόγραμμα για τα «φλέγοντα» ζητήματα της κοινωνίας μας – με μόνο κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις όπως η κατάργηση της ελάχιστης βάσης στα Πανεπιστήμια. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν άρθρωσε ουσιαστικό πολιτικό λόγο για τα μείζονα προβλήματα που απασχολούν τους ανθρώπους που απαρτίζουν την εκλογική του βάση. 

Επιπλέον το κόμμα της Κουμουνδούρου, ήρθε αντιμέτωπο με δομικά στοιχεία της ταυτότητας του, τα οποία εν γένει το 2012 "αγκαλιάστηκαν" από τους ψηφοφόρους του, τους  ανησύχησαν στη συνέχεια και πρόσφατα απορρίφθηκαν  πάλι από τους ίδιους. Οι "συνιστώσες" ΣΥΡΙΖΑ ,  δεν έπεισαν τους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους οι οποίοι άλλοτε ήταν "ταγμένοι" στο ΠΑΣΟΚ. Ο πλουραλισμός απόψεων, άλλοτε με ιδεολογικά δάνεια από το ΠΑΣΟΚ, με όρους σοσιαλισμού και άλλοτε με όρους διεθνιστικής αριστεράς , έφεραν την αξιωματική αντιπολίτευση να συνειδητοποιήσει πόσο έχει μεγαλώσει το χάσμα  και η απογοήτευση της εκλογικής του βάσης.

Ακόμα η έλλειψη ενιαίου προγράμματος υπό τον Αλέξη Τσίπρα, η στοχοποίηση συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού όπως για παράδειγμα οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι κρυφές ατζέντες Κατρούγκαλου, είναι μόνο μερικά  από τα "λάθη" που καταβαράθρωσαν το ποσοστό εκλογής του.

Η θετική επικοινωνία και διαχείριση της ΝΔ

Στην αντίπερα όχθη, τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη αντίστοιχα εκτοξεύθηκαν στο 40% , γεγονός που ούτε τα στελέχη του ίδιου του κόμματος δεν είχαν προβλέψει.  Στον τρόπο που χειρίστηκε την επικοινωνιακή του πολιτική ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την προεκλογική περίοδο, διαπιστώνει κανείς ότι ο λόγος του επικεντρώθηκε στα πεπραγμένα της κυβέρνησης του, στη διαχείριση των κρίσεων που αντιμετώπισε,σε μία θετική αποτύπωση της χώρας, σε προεκλογικές δεσμεύσεις και ένα συγκροτημένο σχέδιο που αφορά το μέλλον της χώρας.

Σαφώς, με τη χρήση των social media και συγκεκριμένα του TikTok έκανε άνοιγμα πέρα από το σταθερά συντηρητικό ψηφοφόρο της δεξιάς- προσέγγισε χρησιμοποιώντας το χιούμορ  και τους νέους οι οποίοι (συνήθως) ιστορικά στρέφονται σε πιο αντισυμβατικά κόμματα. Παράλληλα, η ψηφιοποίηση, του κράτικών φορέων, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί απόλυτα,  επέφερε όμως κάποιες διευκολύνσεις στην "κακή γραφειοκρατία" του ελληνικού κράτους, ενίσχυσε την αντίληψη ότι το κυβερνόν κόμμα υλοποιεί έστω και σταδιακά ορισμένες σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

Ακόμα, ένα από τα μεγάλα στοιχήματα για την μέχρι πρότινος κυβέρνηση υπήρξε η οικονομία και η εξωτερική πολιτική. Κατά την τετραετία διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας παρουσιάστηκαν στοιχεία αύξησης του ποσοστού επενδύσεων 3-5% και μείωσης της ανεργίας μέσα από έναν ταυτόχρονο εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ σε ΔΥΠΑ και της επίσης ψηφιοποίησης του η οποία ξεκίνησε κατά την έναρξη της πανδημίας covid το 2020. Στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής , η οποία περιλαμβάνει σαφώς ως παρελκόμενο και το προσφυγικό, η αντιμετώπιση της ΝΔ υπήρξε πιο οργανωμένη και συμπαγής σε σχέση με την έλλειψη εμπειρίας και διαχείρισης στο εν λόγω ζήτημα της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, όπως επίσης και τεράστιων επικοινωνιακών γκαφών όπως "Η θάλασσα δεν έχει σύνορα" και "Οι πρόσφυγες λιάζονται".

Πέρα λοιπόν, από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους της κεντροδεξιάς, ενδεχομένως και αρκετοί αναποφάσιστοι στράφηκαν στο κόμμα της Πειραιώς.

Ο μεγάλος "κερδισμένος" Νίκος Ανδρουλάκης

Ίσως μία ακόμα μεγάλη έκπληξη υπήρξε η αύξηση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη γεγονός που απέδειξε περίτρανα ότι οι Έλληνες δεν είναι διατεθειμένοι να επιτρέψουν "πειράματα" με την ευημερία και τη σταθερή  (και ευρωπαϊκή) πορεία της χώρας ούτε μέσω καλεσμάτων για μία "προοδευτική" πολυσυλλεκτική κυβέρνηση στην οποία ενδεχομένως θα υπήρχε θεωρητικά και μία πιθανότητα συνύπαρξης με τον κ. Βαρουφάκη και τα "ουτοπικά" σενάρια για εναλλακτικά νομίσματα όπως οι Δήμητρες.

Το ΠΑΣΟΚ, σαφώς πλέον γνωρίζει μία πορεία επανάκαμψης και προσπαθεί να κερδίσει τον "χαμένο χώρο" και ψηφοφόρο που είχε μεταβεί μέσω ζυμώσεων στο ΣΥΡΙΖΑ. 

Με πολιτική "ωριμότητα" έχει συνειδητοποιήσει ότι η συγκυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας - ΠΑΣΟΚ και οι παραχωρήσεις στις παραδοσιακά σοσιαλιστικές αξίες χάριν της διάσωσης της χώρας , η συνυπογραφή των μνημονίων, αλλά και οι ανώριμες "παρλάτες"  τύπου "Λεφτά υπάρχουν" δεν έχουν θέση πλέον στο σημερινό πολιτικό σύστημα το οποίο επιζητά ένα κοινωνικό κράτος μεν, το οποίο θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις πολυπληθείς προκλήσεις του διεθνούς συστήματος είτε αυτές είναι οικονομικές, υγειονομικές ή εξωτερικής πολιτικής.

Ο άμεσος στόχος λοιπόν του ΠΑΣΟΚ είναι να καταστεί και πάλι αξιωματική αντιπολίτευση, στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ή ενδεχομένως να συνυπάρξει με τα πιο μετριοπαθή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπό έναν αρχηγό, το Νίκο Ανδρουλάκη – αν και το τελευταίο σενάριο μοιάζει πιο μακρινό.

Τα μαθήματα που δίδαξαν οι εκλογές

Θεσμικά ο ρόλος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ελεγκτικός, πάντα προς όφελος των πολιτών καθότι όταν υπάρχει "ηγεμονία" ενός κόμματος,  η κυβέρνηση είναι σε θέση να προωθεί νομοσχέδια και τροπολογίες πολύ ευκολότερα λόγω της αυξημένης πλειοψηφίας και των πολυπληθών εδρών.

Με την αισιοδοξία ότι οι θεσμοί θα λειτουργήσουν προς όφελος της χώρας και κυρίως των πολιτών, τα μαθήματα που οφείλουν να λάβουν τα κόμματα είναι πολλά με τη Νέα Δημοκρατία να πρέπει να διατηρήσει μία μετριοπαθή στάση και να μην υποπέσει στην παγίδα της «αλαζονείας» και της παντοδυναμίας λόγω του αυξημένου ποσοστού που έλαβε στις πρώτες εκλογές, το ΣΥΡΙΖΑ να χρωστάει στους ανθρώπους που τον στήριξαν μία ειλικρινή αυτοκριτική και ένα πέρασμα στην ωριμότητα – με στελέχη που θα προσδώσουν κύρος και όχι κενοφανή αίγλη- και το ΠΑΣΟΚ να αποτελέσει ανάλογα με το αποτέλεσμα των επαναληπτικών εκλογών έναν ισορροπιστή-ρυθμιστή του πολιτικού συστήματος και να συνεισφέρει στην βελτίωση του κοινοβουλευτισμού της Ελλάδας.

Οι "Λευκοί Νάνοι" της Κατερίνας Λιάτζουρα παρουσιάζονται στο Τέχνης Δρώμενα στη Χαλκίδα

Παρουσίαση του βιβλίου "Λευκοί Νάνοι" της Κατερίνας Λιάτζουρα στο Τέχνης Δρώμενα την Παρασκευή 28 Απριλίου.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

ο Κωνσταντίνος Γιαννάκος, συγγραφέας

η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου,ποιήτρια

η Μένη Πουρνή, ποιήτρια

Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 19:30.

Με την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου Πορθμός και των Εκδόσεων Βακχικόν.

Συνέντευξη | Γραφούλες: Μία κολλεκτίβα ποιητριών εκτάκτου ανάγκης- "Η ευαισθησία μας είναι η δύναμή μας"

Συνέντευξη στην Κάλλια Βαβουλιώτη

Μια ανάρτηση στο Facebook στάθηκε η αφορμή για να αναρωτηθώ, μα τι κάνουν τέλοσπάντων αυτές οι Γραφούλες και πως προέκυψε αυτό το ξεχωριστό όνομα ; Πρόκειται για μία κολλεκτίβα νέων ποιητριών με πολύ αγάπη και πολύ μεράκι για Ποίηση. Αφουγκράζονται τον παλμό της κοινωνίας και διοργανώνουν δράσεις - συχνά ξαφνικές - στο δρόμο με μέσο τι άλλο από τον γραπτό λόγο. Άλλωστε τι πιο αφυπνιστικό από ένα ποίημα γραμμένο μόνο για σένα; Οι Γραφούλες, λοιπόν είναι η Ιωάννα Λιούτσια, η Παυλίνα Μάρβιν, η Νάντη Χατζηγεωργίου, η Δανάη Σιώζου και η Ουίτσι!

Ας τις γνωρίσουμε!

 Πως ξεκίνησε η ιδέα για τις «Γραφούλες»;


Ι: Νομίζω πως η ιδέα υπήρχε λίγο αφηρημένα και συγκεχυμένα στο μυαλό μας καιρό. Αυτή η ανάγκη για κοινωνική παρουσία και δράση του ποιητή στον δρόμο, αυτή η πιο-άμεση-δε-γίνεται επαφή του με τον κόσμο, η προσπάθεια προσέγγισης του άγνωστου, του άλλου, η προσπάθεια γνωριμίας και συζήτησης. Τον Μάιο του ’22 ήμασταν με την Παυλίνα σπίτι μου προετοιμάζοντας την παρουσίαση της συλλογής μου και.. πώς το έφερε η κουβέντα Παυλίνα, θυμάσαι; Δεν θυμάμαι πώς ακριβώς αλλά ξαφνικά καταλάβαμε πως μοιραζόμασταν μια κοινή ιδέα. Πέρασαν μήνες μεν, αλλά.. το πρώτο βήμα έγινε!

Π: Επέλεξα να μοιραστώ την αρχική ιδέα με την Ιωάννα επειδή γνώριζα και εμπιστευόμουν, πέρα από την πορεία της στη λογοτεχνία, την εμπειρία της ως περφόρμερ στο δρόμο, κάτι που εγώ η ίδια θα δίσταζα να επιχειρήσω μόνη μου. Έπειτα προέκυψε στην κουβέντα και η κοινή μας αγάπη για τις γραφομηχανές ως εργαλείο με μεγάλη ιστορία, προσφορά και, βέβαια, ομορφιά. Οραματιστήκαμε τις 'γραφούλες' να αφουγκράζονται πληκτρολογώντας τον παλμό της πόλης στην οποία ζούμε, μεταδίδοντας ταυτόχρονα στίχους και μηνύματα, και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Με τη Δανάη, τη Νάντη και την Ουίτσι μοιραζόμαστε εδώ και χρόνια κόσμους ανάμεσα στην καθημερινή ζωή και τη δημιουργία, και καταλάβαινα πως είναι τα πλέον κατάλληλα πρόσωπα για τη διαμόρφωση της πυρηνικής ομάδας.

 Ποιος είναι ο σκοπός της ομάδας αυτής;

Π: Ο σκοπός της ομάδας είναι να ανταποκρίνεται στα καταιγιστικά προβλήματα της εποχής γράφοντας χειρόγραφα και σε γραφομηχανή με τον κόσμο και για τον κόσμο που ζει στη χώρα μας ή την επισκέπτεται, στο δρόμο, στις γειτονιές, σε διαφορετικά και ίδια σημεία, μεριμνώντας πάντοτε για την άμεση επαφή, φροντίζοντας την απρόσμενη συνάντηση, επιδιώκοντας το μοίρασμα, χαρίζοντας σε μοναδικούς αποδέκτες και αποδέκτριες ποιήματα και ιστορίες που γράφονται εκείνη τη στιγμή και δεν επαναλαμβάνονται, απευθύνοντας ερωτήματα και παρακινώντας τους ανθρώπους να μοιραστούν σκέψεις, να παραγγείλουν κείμενα με θέματα που τους απασχολούν, να δράσουν ενάντια σε ό,τι κρίνουν άδικο ή επιβλαβές.

Δ: Τα μέλη της ομάδας επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με τους ανθρώπους που πηγαινοέρχονται στα διάφορα μέρη που επισκέπτονται με σκοπό να ανταποκριθούν με τον τρόπο που ξέρουν, γράφοντας δηλαδή ένα μοναδικό ποίημα για το κάθε άτομο ξεχωριστά, σε επιθυμίες, ανάγκες και επιτακτικά ή έκτακτα θέματα που τους απασχολούν, να μοιραστούν μαζί τους αγωνίες και ελπίδες καθώς και τρόπους δράσης και αλληλεγγύης στην καθημερινότητα.


 Πόσο εύκολο είναι να συνυπάρχουν ποιήτριες – λαμβάνοντας υπόψιν ότι πρόκειται για ανθρώπους που κατά γενική ομολογία δεν περιορίζονται και δρούν με γνώμονα την ελευθερία και την ευαισθησία τους.

Ο: Για αυτόν ακριβώς τον λόγο μπορούν και να συνυπάρχουν. Επειδή έχουμε τόσο έντονη την αίσθηση της ελευθερίας την αντιλαμβανόμαστε στην ουσία της. Κι η ουσία δεν έγκειται στο να κάνει κανείς ό,τι θέλει, αλλά να δρα με σεβασμό και αγάπη προς την ύπαρξη την ίδια, τη δική του και του δίπλα. Η ευαισθησία μας είναι η δύναμή μας. Ακούμε τις μικρές δονήσεις του κόσμου, των ανθρώπων. Ξέρουμε πότε να δίνουμε χώρο, πώς να εμπνεόμαστε και να εμπνέουμε μέσα στο σύνολο, με έναν τρόπο μοναδικό, ατομικό. Η καθεμία με τον δικό της τρόπο έκφρασης, με τις δικές της ακολουθίες λέξεων, συνθέτει και συμπληρώνει με αφετηρία τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, των άλλων ποιητριών και του εσωτερικού της κόσμου.

Δ: Μοιραζόμαστε κοινές αξίες και ιδανικά και βασιζόμαστε η μία στην άλλη, υπάρχει δηλαδή μία βάση εμπιστοσύνης και επικοινωνίας. Επιπλέον εμπνέουμε και στηρίζουμε η μία την άλλη έμπρακτα εντός και εκτός ομάδας. Τέλος, σε ότι αφορά τις γραφούλες, έχουμε ενώσει τις δυνάμεις μας σε έναν κοινό σκοπό.

 

Κατά την άποψη σας η ποίηση είναι ακτιβισμός;

Ο: Η ποίηση είναι από μόνη της επαναστατική. Χαλάς τη σύνταξη, τη φυσική ροή της γλώσσας, απορρίπτεις τους γραμματικούς κανόνες, δημιουργείς νέες λέξεις.

Όταν η ποίηση βγαίνει στους δρόμους, όταν μεταφράζεται σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής, όταν αντλεί τη θεματολογία της από την κοινωνία και τα σκοτάδια της, όταν παίρνει τα γεγονότα και τα μεταμορφώνει σε εικόνες και ρυθμούς για να περάσουν στους ανθρώπους μαλακότερα, βαθύτερα, όταν έχει στόχο να μας επιστρέψει απαλά στους εαυτούς μας, όταν οπλίζει και ενδυναμώνει την ύπαρξη, όταν μετακινεί έστω κι ένα απειροελάχιστο μόριο στο στομάχι, στα δάχτυλα, στο μάτι προς μια ουσιαστική κατανόηση του κόσμου και της ανθρωπότητας.

Τότε η ποίηση είναι ακτιβισμός.

Ν. Έχει σημασία τι εννοεί κανείς μ’ αυτό τον όρο. Η έννοια του ακτιβισμού δεν είναι κατ’ ανάγκη μια θετική έννοια ή μια έννοια που διασφαλίζει από μόνη της μια πολιτική ποιότητα, στα δικά μου μάτια τουλάχιστον. Ακτιβισμό μπορεί να κάνουν και πολιτικές ομάδες εξαιρετικά εχθρικές προς το πνεύμα που διακρίνει τις «γραφούλες» ή εχθρικές προς τον άνθρωπο εν γένει. Με μια διευρυμένη έννοια, μπορεί ναι, στο βαθμό που πρόκειται για μια «δράση», δράση που αλληλεπιδρά με την εποχή της και τους ανθρώπους της.


Με αφορμή κάποιες δράσεις σας στην πλατεία Συντάγματος ποια ήταν η αντίδραση του κόσμου;

Ι: Αντιμετωπίσαμε ποικίλες αντιδράσεις στην πρώτη μας εμφάνιση ως Γραφούλες στην πλατεία Συντάγματος, που όλες όμως απέρρεαν από το ότι η δράση μας φαινόταν στους περαστικούς εντελώς απροσδόκητη. Ασφαλώς υπήρχαν πολλοί που δεν σταμάτησαν καν, κάποιοι που φοβούνταν ότι θέλουμε κάτι από αυτούς, ότι πουλάμε κάτι κλπ. Όμως υπήρχαν κι αρκετοί που ανταποκρίθηκαν πολύ θετικά, ακόμη και κάποιοι που στην αρχή ήταν διστακτικοί κι επιφυλακτικοί. Υπήρχαν άτομα που μας έγραψαν κι εκείνοι ποιήματα ως αντίδωρα – από παιδιά λυκείου μέχρι ηλικιωμένοι, κάποιος μας χάρισαν κέρμα της πατρίδας του ως γούρι και φυλαχτό, άλλοι μοιράστηκαν μαζί μας τις δύσκολες εμπειρίες που βίωναν εκείνη τη στιγμή, άλλοι μας τραγούδησαν δικές τους ραπ δημιουργίες και πόσα άλλα… Ήταν ένα τρίωρο γεμάτο ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία. Επικοινωνία με χαμόγελα σε σκυμμένα πρόσωπα που βρέθηκαν να διαβάζουν ποιήματα ένα πρωϊνό Δευτέρας.

Δ: Οι άνθρωποι ανταποκρινόντουσαν με όλους τους τρόπους από την άρνηση και την αδιαφορία μέχρι την ενθουσιώδη περιέργεια και συμμετοχή! Μέσα σε λίγες ώρες χαρίσαμε δεκάδες ποιήματα την πιο δύσκολη μέρα και ώρα της εβδομάδας σε μία πολυσύχναστη πλατεία, την οποία οι άνθρωποι διασχίζουν βιαστικά είτε για να πάνε στη δουλειά τους είτε για να συναντήσουν κάποιον λίγο παρακάτω. Επικοινωνήσαμε και μοιραστήκαμε πράγματα με ανθρώπους με διαφορετική ηλικία, υπόβαθρο, καταγωγή κλπ Πιστεύω ότι η παρουσία μας και ο συστηματικός τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε μας επέτρεψε όχι μόνο να δράσουμε άμεσα και ακτιβιστικά, αλλά επιπλέον να θέσουμε σε λειτουργία την λυτρωτική λειτουργία της τέχνης, η οποία επιτρέπει στον άνθρωπο να βλέπει τον κόσμο και τον εαυτό του μέσα από νέες δυναμικές και πρωτότυπες οπτικές.



Τι αγγίζει τις «Γραφούλες» περισσότερο αυτό τον καιρό; Για ποια ζητήματα επιθυμούν να γράψουν;

I: Καταρχάς είναι σημαντικό να πούμε πως ως “γραφούλες”, ως ομάδα συγγραφέων εκτάκτου ανάγκης που βγαίνει στον δρόμο, δεν θέλουμε να γράψουμε μόνο σχετικά με ζητήματα που απασχολούν εμάς τις ίδιες, αλλά θέλουμε κατά βάση να συνομιλήσουμε με τους περαστικούς, να προσπαθήσουμε να συνδεθούμε μαζί τους έστω και μέσα από μια σύντομη κουβέντα και να γράψουμε για αυτό που απασχολεί τους ίδιους. Ως ενεργά μέλη της κοινωνίας, βέβαια, τα θέματα τα οποία απασχολούν τους τυχαίους περαστικούς συνδημιουργούς και αναγνώστες των ποιημάτων εκτάκτου ανάγκης, είναι θέματα που απασχολούν κι εμάς τις ίδιες. Στη δράση του Μαρτίου στο Σύνταγμα κυριαρχούσε το δυστύχημα με το τρένο στα Τέμπη ή μια διάχυτη αίσθηση αδιεξόδου, απαξίωσης και γενικευμένου φόβου. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και θέματα στα οποία επιθυμούμε να δώσουμε περισσότερη ορατότητα μέσα από τα ποιήματα που μοιράζουμε. Τέτοια θέματα ήταν π.χ. η ιδιωτικοποίηση του Ογκολογικού Κέντρου Παίδων, η ιδιωτικοποίηση του νερού, το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 που αφορά τα πτυχία των καλλιτεχνών κ.λπ. Δυστυχώς και σήμερα αν βγαίναμε στους δρόμους τα θέματα αυτά δεν θα είχαν εκλείψει, αντιθέτως θα είχαν προστεθεί και νέα.

 Θεωρείτε ότι «σπάτε» το στερεότυπο που θέλει τους συγγραφείς και τους ποιητές να γράφουν και να μιλούν για τα «κακώς κείμενα» από τη βολή τους με αυτό τον τρόπο;

Π: Υπάρχουν και υπήρξαν ποιητές και ποιήτριες που φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, αντιστάθηκαν και αντιστέκονται με πολλούς τρόπους. Δεν θεωρώ πως παίρνουμε κάποιο μεγάλο ρίσκο. Από την άλλη καταλαβαίνω πως ο τρόπος εργασίας που επιλέξαμε δεν είναι συνηθισμένος και αυτό από μόνο του ίσως αμφισβητεί τα όποια στερεότυπα.

Ν. Όπως σωστά αναφέρει παραπάνω η Παυλίνα, υπήρξαν ποιητές που το γράψιμο τους τους στοίχισε αν όχι τη ζωή, τουλάχιστον την ελευθερία τους. Εμείς στην πραγματικότητα δε ρισκάρουμε τίποτε πέρα από το πραγματικό ενδεχόμενο για ένα απαξιωτικό νεύμα, ένα ενδεχόμενο να βρεθούν τα στιχάκια μας στον επόμενο κάδο. Ο δρόμος είναι αμείλικτος ως προς αυτό και, από αυτή την άποψη, έχει το πιο ειλικρινές κοινό. Γι’ αυτό, άλλωστε, η ελάχιστη επιτυχία στη συνάντηση με τον περαστικό έχει μια μοναδική χαρά.


 Αν είχατε τη δυνατότητα να εντάξετε στις «Γραφούλες» ποιήτριες ανεξαρτήτου εποχής ποιες θα ήταν αυτές και γιατί;

Ν. Στις «γραφούλες» θα ήταν σίγουρα γυναίκες που υπήρξαν με τον τρόπο και τα μέσα τους «γραφούλες» της δικής τους εποχής. Γυναίκες που ξεστόμισαν στο δημόσιο χώρο στιχάκια άβολα ή ανακουφιστικά, τα χάραξαν σε τοίχο, τσιγαρόχαρτα ή τα ψιθύρισαν σε μια ουρά στην εφορία.

Ι: Θα ήθελα πολύ να είναι “γραφούλα” η Έμιλι Ντίκινσον. Νομίζω πως αυτή μου η επιθυμία πηγάζει από το γεγονός ότι έμεινε τόσα χρόνια κλεισμένη στο σπίτι της. Θα μου άρεσε να τη δω δίπλα μας στον δρόμο.

Δ: Κυρίως όλες αυτές που τα όνοματά τους δεν θα μάθουμε ποτέ, γιατί ανήκανε σε παλαιότερες εποχές, όχι πολύ μακρινές, που οι γυναίκες λόγω μισογυνισμού και πατριαρχίας αφενός, λόγω κοινωνικής τάξης αφετέρου δεν επιτρεπόταν να ασχοληθούν με τη λογοτεχνία μεταξύ άλλων πραγμάτων.

 Ποια είναι τα σχέδια σας για το μέλλον;


Π: Έχουμε αρκετά σχέδια. Θα θέλαμε να εργαστούμε σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, με τον ίδιο σκοπό. Θα θέλαμε, ακόμα, να καταγράψουμε και να δημοσιεύσουμε ιστορίες ανθρώπων των οποίων η φωνή ακούγεται ελάχιστα ή καθόλου. Επίσης, υπάρχει στα σκαριά μια δράση που αφορά το μαθητικό κοινό όλων των ηλικιών.


Θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας ένα ποίημα/ στίχο σαν μήνυμα για όσους διαβάσουν τη συνέντευξη.

Π: Υπάρχει ένας στίχος που ξεχωρίζω, από το ποίημα του Νάνου Βαλαωρίτη "Το χτύπημα". Λέει: "Για μια στιγμή ξεχάσαμε/ ποια ήταν η ερώτηση".


Ι: Θα ήθελα να μοιραστώ δυο δίστιχα. Το πρώτο είναι του T.S. Eliot “Lips that would kiss / form prayers to broken stone”. Το δεύτερο είναι του Μίλτου Σαχτούρη “Η κυρά Λένη όλη μέρα τραγουδάει / δεν το καταλαβαίνει ότι κλαίει”.

Δ: Θα μοιραστώ τρία δίστιχα, τριών διαφορετικών ποιητριών που αγαπώ:


“Τάχα δεν θα είναι φταίχτης, ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;/

Και καλά του κάνουνε αφού ήθελε να παίξει με τους άρχοντες” (Ελένη Βακαλό, Πώς έγινε ένας κακός άνθρωπος)

“Να σας δείξουμε τις φωτογραφίες, είπα./ Εδώ που γελάω, έτρεμα απ’το φόβο μου.” (Ο οδοιπόρος είχε φύλλα στα μαλλιά του,Αλεξάνδρα Πλαστήρα)


“Έλα, η μέρα είναι τόσο ωραία – τα ποιήματα που αγαπώ θέλω να τα ζήσω μαζί σου.” (Έρως Μελαχρινός, Μάτση Χατζηλαζάρου)



Σας ευχαριστώ!