Σελιδοδείκτης | Αποσπάσματα από βιβλία υποψήφια για τα Κρατικά Βραβεία | Μαύρες Διαθήκες | Νικήτας Σινιόσογλου

Επιμέλεια: Μαρίνα Καρτελιά.

Νικήτας Σινιόσογλου

Μαύρες Διαθήκες

Νεωτερικότητα και flânerie.

Λέμε πως τα Μαύρα Τετράδια είναι ένα φρικτό κι έξαλλο ξέσπασμα εναντίον της διαβόητης νεωτερικότητας. Αλλά τι θα πει νεωτερικότητα; Νεωτερικός είναι ο τρόπος ύπαρξης που ορίζεται από την εφήμερη, χρηστική, εργαλειακή σχέση με τα πράγματα και τον κόσμο, λέει ο Χάιντεγκερ, κι είναι απότοκο του εκφυλισμού της Δύσης, μια παρατεταμένη εμπειρία κατακερματισμού του κόσμου. Στα 1952 ο Καρλ Σμιτ λέει το ίδιο πράγμα: "Η Γερμανία γίνεται κομμάτια που τα μοιράζουν·  η Ευρώπη γίνεται κομμάτια που τα μοιράζουν· η γη γίνεται κομμάτια που τα μοιράζουν  (275 [14.5.1952] ). Για τον Σμιτ η νεωτερικότητα (τριακόσια χρόνια ευρωπαϊκής ιστορίας) είναι μια κακοχωνεμένη παραλλαγή και στρέβλωση θεολογικών ιδεών·  ό,τι ονομάζουμε "εκκοσμίκευση", μια ψευδο-θεολογία που βάζει στη θέση του Θεού διάφορες ψευδο-θεότητες, όπως είναι ο φιλελευθερισμός, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο αγγλοσαξονικός ορθολογισμός, εν ενί λόγω ό,τι ξεπήδησε από τη φιλοσοφία του Διαφωτισμού.

Βερολίνο, Hackesche Markt

Αν έπρεπε με μια λέξη να προσδιορίσω τη νεωτερικότητα, θα άφηνα στην άκρη όλα τα δεξιά και μηδενιστικά φληναφήματα και θα έπαιζα με μια λέξη: τον θραυσμό. Η νεωτερική εποχή είναι ένα παζλ που σκορπίζει θραύσματα ενόσω θραύεται το ίδιο. Η νεωτερικότητα είναι θραυστήρια και συνάμα συλλογή θραυσμάτων.

*

Νά τη λοιπόν η σημειολογία του flâneur, του καββαλιστή των μητροπόλεων. Ο φλανέρ περιδιαβαίνει στοές και γέφυρες, δρόμους και βουλεβάρτα, τα βήματά του διαβάζουν την απόκρυφη γλώσσα της νεωτερικής πόλης, το ένα βήμα διαδέχεται το άλλο με την απροσχεδίαστη ακολουθί με την οποία μια λέξη διαδέχεται την άλλη όταν κανείς μονολογεί.

Βερολίνο, στο λεωφορείο.

Ο φλανέρ είναι ρέκτης και συλλέκτης  μαζεύει απ΄τον δρόμο θραύσματα της πόλης, που είναι ανάλαφρα σαν τις πεταλούδες και πιο βαριά σαν ταφόπλακες για νάνους ή για γίγαντες. Τα θραύσματα τα τροχίζει κατόπιν, όπως τρόχιζε ο Σπινόζα τα κάτοπτρα και τους φακούς, προσέχοντας μην εισπνεύσει τη σκόνη τους και πεθάνει.





Το βιβλίο του Νικήτα Σινιόσογλου, Μαύρες Διαθήκες, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη, είναι υποψήφιο για το κρατικό βραβείο Δοκιμίου-Μαρτυρίας 2019.

Ο Νικήτας Σινιόσογλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μονάχου και Κέμπριτζ (PhD).  Είναι εντεταλμένος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών) και έχει διδάξει σε ελληνικά και βρετανικά πανεπιστήμια.Έχει εκδώσει τα βιβλία: “Plato and Theodoret: The Christian Appropriation of Platonic Philosophy and the Hellenic Intellectual Resistance” (Cambridge University Press 2008), “Radical Platonism in Byzantium: Illumination and Utopia in Gemistos Plethon” (Cambridge University Press 2011), “Αλλόκοτος Ελληνισμός. Δοκίμιο για την οριακή εμπειρία των ιδεών” (Κίχλη 2016, Βραβείο Δοκιμίου του περιοδικού Ο Αναγνώστης 2017), “Μαύρες Διαθήκες. Δοκίμιο για τα όρια της ημερολογιακής γραφής” (Κίχλη 2018). Γράφει για την αστική περιπλάνηση και για τα όρια δοκιμιακού και λογοτεχνικού λόγου. 

Το τελευταίο του βιβλίο Λεωφόρος ΝΑΤΟ, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κίχλη, (2019).