Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2019

Βιβλιοκριτική | Τεύκρος Μιχαηλίδης - Πυθαγόρεια εγκλήματα | Νινέτα Πλυτά





Ένα από τα πιο γνωστά θεωρήματα που μαθαίναμε στο σχολείο είναι το Πυθαγόρειο θεώρημα. Βλέποντας τον τίτλο του βιβλίου, θα αναρωτηθεί κανείς "τι σχέση μπορεί να έχει ένα θεώρημα για τα τρίγωνα με εγκλήματα" ; Η απάντηση είναι: Μαθηματική Λογοτεχνία. 

Η Μαθηματική Λογοτεχνία είναι ένα αρκετά  πρόσφατο, πολλά υποσχόμενο είδος, "λογοτεχνία με τα Μαθηματικά να αποτελούν βασικό συστατικό της μυθοπλασίας", όπως το ορίζει η ιστοσελίδα της (αγαπημένης) Πολιτείας. Και λέω πολλά υποσχόμενο, καθώς ως στόχος της, θα μπορούσε να θεωρηθεί η προσπάθεια πρόκλησης του ενδιαφέροντος περισσότερων ανθρώπων για τα μαθηματικά, μέσω της εμπλοκής τους στη μυθοπλασία, κι όχι ενός (γνωστού σε όλους και τρομακτικού για τους περισσότερους) μαυροπίνακα γεμάτου με τύπους και σύμβολα. Το τοπίο θα καθαρίσει περισσότερο παρακάτω.

Το συγκεκριμένο βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη ήταν δώρο από ένα φίλο, που όπως κι εγώ, ήθελε να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στα μαθηματικά. Και ποιος θα μπορούσε να συμφιλιώσει καλύτερα δύο "αντίθετους" κόσμους (φιλολογία και μαθηματικά), αν όχι η λογοτεχνία; Έτσι βρέθηκε στα χέρια μου αυτό το βιβλίο, το οποίο ξεκίνησα με ανυπομονησία (δική μου και κάμποσων ακόμα που περίμεναν την ετυμηγορία).

Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από έναν φόνο. Ο φίλος του θανόντος, στην προσπάθειά του να συνειδητοποιήσει τι συνέβη, αναπολεί τη  γνωριμία τους. Έτσι, ξεκινά μια μεγάλη αναδρομή σε ένα μαθηματικό συνέδριο, με αφορμή το οποίο αναφέρονται και σχολιάζονται από τους πρωταγωνιστές οι μεγάλες μαθηματικές θεωρίες των αρχών του 20ου αιώνα. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τους ανθρώπους πίσω από τις θεωρίες ενώ χάρη στην έντεχνα δικαιολογημένη άγνοια κάθε ομιλητή για τομείς των μαθηματικών με τους οποίους δεν έχει ασχοληθεί, λύνονται και οι απορίες των απλών θνητών.

Μια μορφή στην οποία εστιάζει αρκετά ο συγγραφέας είναι αυτή ενός γνωστού ζωγράφου, που είχε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά καθώς τον βοηθούσαν να καταλάβει, και συνεπώς να αποδώσει, καλύτερα το χώρο (δεν αναφέρω περισσότερες λεπτομέρειες, σεβόμενη την επιλογή του συγγραφέα να μην αποκαλύψει από την αρχή την ταυτότητα του ζωγράφου).

Συντομότερες αναφορές γίνονται σε ιστορικά γεγονότα της τότε Ελλάδας και τις επιδράσεις τους στη ζωή των πρωταγωνιστών καθώς και στις συναναστροφές τους με εξέχοντα πρόσωπα του καλλιτεχνικού και πολιτικού χώρου.

Παρόλα τα ενδιαφέροντα που μαθαίνει κανείς περί μαθηματικών, θα έλεγα ότι η εξέλιξη του εγκλήματος περνά στο περιθώριο. Ενώ η όλη ιστορική αναδρομή ξεκινά με βάση το έγκλημα, αυτό καταλήγει να επανέρχεται στο προσκήνιο στα τελευταία κεφάλαια, οπότε και λύνεται. Υπάρχουν σημεία στην αφήγηση της ζωής του αφηγητή που εξάπτουν το ενδιαφέρον και περιπλέκουν κάπως τα πράγματα. Παρόλα αυτά η σύνδεσή τους με το έγκλημα δεν είναι άμεση (κάτι που ισχύει και για το μεγαλύτερο μέρος των  πληροφοριών που έχουν δοθεί προηγουμένως), όπως ίσως θα περίμενε κανείς διαβάζοντας την περίληψη.

Συμπέρασμα:
Τελειώνοντας το βιβλίο, έμαθα αρκετά πράγματα για τη σκέψη και την ιστορία των μαθηματικών. Ήταν η πρώτη μου επαφή με τη Μαθηματική Λογοτεχνία συνεπώς δεν είχα προηγούμενη εικόνα για να κάνω συγκρίσεις. Ίσως η στενότερη σύνδεση των μαθηματικών θεωριών με το έγκλημα, να ήταν χρήσιμη, ώστε να αποφευχθεί μια πιθανή κούραση,  προερχόμενη απ' το μεγάλο όγκο πληροφοριών.
Παρόλα αυτά, θα συμβούλευα τον καθένα να κρίνει ο ίδιος το συγκεκριμένο βιβλίο, αλλά και το είδος γενικότερα, καθώς οι προσδοκίες από άτομο σε άτομο ποικίλλουν.  Παράλληλα, κι εγώ σκοπεύω να διαβάσω κι άλλα βιβλία του ίδιου είδους, τόσο του ίδιου συγγραφέα όσο και άλλων, προκειμένου να σχηματίσω μια καλύτερη εικόνα για τη Μαθηματική Λογοτεχνία και να μπορέσω να εκφέρω μια πιο ολοκληρωμένη γνώμη. Το σίγουρο είναι ότι όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν
 κάποια πράγματα για την ιστορία των Μαθηματικών με έναν πιο ανάλαφρο τρόπο, θα το λατρέψουν.

Υ.Γ. Συγγνώμη για την έκταση. Θα τη δικαιολογήσω με το επιχείρημα της ενασχόλησης με ένα νέο λογοτεχνικό είδος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου