Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2017

Σιμόν Ντε Μποβουάρ & Ζαν Πωλ Σάρτρ | Μεγάλοι έρωτες | Ραφαέλλα Μανέλη

Δύο από τους μεγαλύτερους διανοητές του 20ου αιώνα συναντήθηκαν κι ερωτεύτηκαν. Ζαν Πωλ Σάρτρ - Σιμόν Ντε Μποβουάρ. Δύο εραστές που έκλεισαν τη σχέση τους με μια σειρά διεισδυτικών συνεντεύξεων προκειμένου να διασφαλιστεί ατόφια η μεγαλοφυία του πνεύματος του Σάρτρ. Ο έρωτας που οριοθετήθηκε με μόνο άξονα δικές του γραμμές. Μια σχέση που προσιδίασε σε ζωντανό οργανισμό με ένα DNA  καθαρά μονάδικό κι ανεπανάληπτο.
 Η Σιμόν Ντε Μποβουάρ κι ο Ζαν Πωλ Σαρτρ γνωρίστηκαν το 1923, όταν αυτή ήταν 20 κι αυτός 23 και συνέχισαν ως σύντροφοι και εραστές ως το τέλος. Αρίστευσαν στην Σορβόνη και διορίστηκαν καθηγητές. Η Μποβουάρ έγινε μάλιστα η μικρότερη σε ηλικία καθηγήτρια της εποχής. Ο Σάρτρ της ζήτησε να παντρευτούν, μάλλον για πρακτικούς κι ίσως πεζούς λόγους. Εκείνη το σκέφτηκε και το απέρριψε. Δεν παντρεύτηκαν ποτε, ούτε μεταξύ τους ούτε με κανέναν αν κι έκαναν κι οι δύο πολυάριθμές σχέσεις. Ωστόσο, όπως διαφαίνεται και από την επίσημη βιογραφία τους, πορεύτηκαν στη ερωτική και φιλοσοφική τους ζωή διαλέγοντας διαρκώς ο ένας τον άλλον. 


Υπηρέτησαν κι οι δύο τον υπαρξισμό. Τη θεωρία "που είναι υπαρξισμός", όπως έλεγε ο Σάρτρ. Διανοούμενοι, συγγραφείς με επαναστατική κατεύθυνση, πολέμιοι των συγκαταβατικών κληροδοτημάτων που έχουν καταλύσει την κοινωνία, άφησαν πίσω τους τεράστιο έργο και άλλαξαν το ρουν της ιστορίας. Η Μποβουάρ ήταν η πρώτη που μίλησε για την κατασκευή του κοινωνικού φύλου. Η διάσημη, πλεόν, φράση της "Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι" διαχύθηκε παντού και ακούγεται πλεόν συχνά στα πλαίσια μιας πιο ποπ κουλτούρας  με το νόημα της φράσης να έχει μεταβληθεί αρκετά. Η δημιουργός του "Δεύτερου Φύλου" υπήρξε εξαιρετικά ευέλικτη αλλά κι επιδραστική ως συγγραφέας. Η ανατρεπτική της σκέψη έγινε κινητήριος μηχανισμός αναδίπλωσης σε όλο της το έργο, το φιλοσοφικό,  το μυθοπλαστικό, το βιογραφικό, το δοκιμιακό. Τα γραπτά της στέκονται ισάξια κι ανεξάρτητα ουσιωδώς συμπορευόμενα με τον σαρτρικό υπαρξισμό. 

Ο Σαρτρ αναζήτησε την ουσία του υπάρχειν. Αμφισβήτησε και επαναστάτησε ενάντια στο μεγαλοαστικό και ρηχό γαλλικό περιβάλλον που είχε μεγαλώσει. Την αντίδραση σε αυτή την επιβεβλημένη ρηχότητα την ανέλυσε στα έργα του. Με την ίδια την πορεία της ζωής του, όμως, αντιπρότεινε ένα νέο παράδειγμα. Υπήρξε ο  κυριότερος εκπρόσωπος του γαλλικού υπαρξισμού και της φαινομενολογίας καθώς και ένθερμος υποστηρικτής του μαρξισμού, κάτι για το οποίο κατακρίθηκε πολλάκις από δυτικές κυβερνήσεις. Συναντήθηκε τεράστιες με προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Γκεβάρα. Υπήρξε ένα διάστημα της ζώης του επιστήθιος φίλος του Καμύ. Μα πάνω από όλα υπήρξε σύντροφος της Μποβουάρ για πάνω από μισό αιώνα., εκδότης του περιοδικού "Μοντέρνοι Καιροί", στο οποίο έχουν γραφτεί μερικά θεμελιώδη, για τη σύχρονη σκέψη, δοκίμια. Μέχρι το τέλος της ζωής της, η Μποβουάρ διεύθυνε το περιοδικό.



Σε μια σχέση φύσει θέσει αντισυγκαταβατική θράφηκαν δύο από τα μεγαλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας που, ίσως, να είχαν διαφορετική πορεία, αν δεν είχαν συναντηθεί ή αν δεν είχαν ερωτευτεί. Γιατί, φυσικά, το μεγάλο συναίσθημα επενεργεί με τρόπο καταλυτικό στην φιλοσοφική θεώρηση , στο έργο και στην ψυχική ακεραιότητα που αυτό απαιτεί. Δεν υπάρχει ανασκόπηση της κοινωνίας χωρίς συναίσθημα.
Η σχέση τους ελεύθερη, μα πάντα συμπορευτική, δοκιμάστηκε από τις άντρες αλλά και γυναίκες που τους συγκίνησαν. Περιπέτειες και των δύο έχουν καταγραφεί στην επίσημη βιογραφία της Μποβουάρ καθώς και σε μυθιστορήματά της. Παρά τη δεδομένη αποσταση σε όλη την πορεία της ζωής τους διεκδικούσαν τη θέση αλλά και την αναντικατάστατη επιρροή που είχαν ο ένας στον άλλον. Το μαρτυρούν οι επιστολές της Μποβουάρ που έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
 Ας εστιάσουμε, όμως, σωστά. Ο έρωτας είναι πάντα ίδιος. Πάντα καταλυτικός, πάντα υποτακτικός. Ο έρωτας θα επιφέρει εκείνο το φίλημα στο εσωτερικό της παλάμης. Ο έρωτας δεν αποδεσμέυεται από την ανάγκη ελευθερίας. Η ανάγκη  της ελεύθερης ερωτικής επιλογής μπορεί να συνεισφέρει στην αποκρυστάλλωση των νοημάτων. Ας αφήσουμε την Μποβουάρ, με μια επιστολή, να μας μιλήσει για τον έρωτά της. Γιατί μόνο όταν εκτίθεσαι με επιθυμητή διαύγεια είσαι πραγματικά δυνατός.

"Η σκέψη να νοικιάσουμε ένα εξοχικό σπίτι μ’ αρέσει πάρα πολύ.
Θα είμαι τόσο ευγενική και καλή, θα δεις, θα σφουγγαρίζω το πάτωμα, θα σου μαγειρεύω όλα τα γεύματα, θα γράφω το βιβλίο σου μαζί με το δικό μου, θα σου κάνω έρωτα δέκα φορές κάθε νύχτα κι άλλες τόσες κάθε μέρα, ακόμη κι αν αισθάνομαι λίγο κουρασμένη. Αγάπη μου.. είμαι σίγουρη ότι ποτέ δεν έκανες κάποιον τόσο ευτυχισμένο όσο έκανες εμένα.
Μπορείς να είσαι περήφανος. Φαίνεσαι πια τόσο κοντά, αν γυρίσω το κεφάλι μου θα σε δω αναπαυτικά ξαπλωμένο στο κρεβάτι μου, μισοκοιμισμένο και ζεστό, μου φαίνεται ότι μπορώ όποτε θέλω, να πάω να ξαπλώσω δίπλα σ’ αυτό το ζεστό και δυνατό σώμα. Το λαχταρώ.

Αγαπημένε μου, που είναι τόσο γλυκό να σ’ αγαπώ".




Ο αντισυμβατικός τους έρωτας μέτρησε 52 χρόνια. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου