Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2022

Κατερίνα Γώγου: Μία επαναστατικά ευαίσθητη ψυχή | Κατερίνα Καλαμπάκα


Για τους περισσότερους θα είναι πάντα εκείνη η τρελή έφηβη στην γνωστή ελληνική ταινία “Μία τρελή, τρελή οικογένεια”, αλλά για κάποιους άλλους θα είναι ένα αναρχικό μυαλό, που ξεχείλιζε από ωμές, δυνατές, επαναστατικά ελπιδοφόρες κάπου κάπου ιδέες μέσω του έργου της.

Δεν υπηρέτησε μόνο την Τέχνη του θεάτρου, αλλά την Τέχνη της ποιήσεως. Αφιερώθηκε αποκλειστικά σ' αυτήν κατά τις αρχές της δεκαετίας του '70 με την πρώτη της ποιητική συλλογή να ξεπερνά τα 40.000 αντίτυπα. Το αξιοπερίεργο δεν ήταν ότι αυτό συνέβαινε πρώτη φορά σε γυναίκα ποιήτρια, αλλά ότι τέτοιες πωλήσεις είχαν αγγίξει μόνο ονόματα όπως ο Ελύτης και ο Ρίτσος.

Γεννά εντυπώσεις μέχρι και σήμερα η μεγάλη απήχηση της πάνω στην αμφιβολία κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι δεν θεώρησαν Τέχνη τις βρισιές της, τις εικόνες της από την αθλιότητα των περιθωριακών ανθρώπων, τους συμβολισμούς της και την ανύπαρκτη στίξη των ποιημάτων της. Στην ουσία, όμως, εκεί κρύβεται η Τέχνη.

Η Τέχνη, κάθε μορφής, κρύβεται στο χάος που γεννά η αρνητικότητα και η περιέργεια. Σε μία πόλη, σε μία πορεία, στον πόλεμο, στο πρόσωπο ενός ταλαιπωρημένου ανθρώπου, στον πόνο ενός νέου, στην κατάντια της κοινωνίας, στις μορφές της κακοποίησης, στην ανικανότητα της πολιτικής, στην εκμετάλλευση, στην κατάρρευση των πραγμάτων. Επίσης, κρύβεται πίσω από τον παθιασμένο έρωτα και στο αυθόρμητο της δημιουργικής στιγμής με αποτέλεσμα την ανυπαρξία στίξης και ομοιοκαταληξίας ή τη μίξη χρωμάτων τυχαία σε μία ακουαρέλα ή το πάντρεμα του παραδοσιακού οργάνου με ένα μοντέρνο σε μία μελωδία.

Η Κατερίνα άνηκε στην λεγόμενη “γενιά της αμφισβήτησης” σε μία γενιά καλλιτεχνών, που ήθελαν να φωνάξουν δυνατά για κάποια πράγματα με το δικό τους τρόπο μακριά από το κατεστημένο και τις παραδοσιακότητες. Δεν είχε περάσει καιρός από τις πληγές της δικτατορίας με τη συνοδεία των παιδικών αναμνήσεων από την Κατοχή και τον Εμφύλιο. Μία γενιά, που διαμορφώθηκε πάνω στις συνέπειες του καταναλωτισμού, της μετανάστευσης και του αστικού ονείρου. Βίωσαν το ψυχροπολεμικό κλίμα και τον ορισμό της “σύγχρονης” Ελλάδας. Για εκείνους κάποιες λέξεις κλειδιά είναι: χίπις, beat generation, Γαλλικός Μάης '68, Beatles. Καλλιτέχνες, που αμφισβητούσαν τους κανόνες και ειδικά γύρω από τα πολιτικά και λογοτεχνικά πράγματα. Έτσι, γεννιέται μία πληθώρα καινούργιων τάσεων στη λογοτεχνία και η ποίηση αρχίζει να γίνεται “μόδα”.




Ήθελε η αγανακτισμένη φωνή της μέσα να ουρλιάξει και μην την νοιάξει για τις συνέπειες. Ήταν στο περιθώριο και μιλούσε γι' αυτό μέσα από το έργο της. Δεν έκανε ποτέ πέρα την προκλητικότητα της υιοθετώντας τη στάση της ζωής της μέσα στην ποίηση της. Γι' αυτό το λόγο, οι ποιητές του '70 δεν την αποδεχόντουσαν. Επέλεξε να κάνει μόνη της αυτό το ταξίδι με συνοδοιπόρο τον αντισυμβατικό και υβριστικό της χαρακτήρα. Συνειρμική γραφή με μεγάλη δόση αναρχικότητας, που πίσω δεν κρύβουν τίποτα άλλο παρά μία ψυχή ευαίσθητη, που το μόνο που θέλει είναι ένα καλύτερο αύριο για όλους χωρίς πόνο, αδικία κι εκμετάλλευση.

Μπορεί να μη φαίνεται σταθερή ψυχολογικά και να εμπνέει αρνητικά συναισθήματα οργής, μίσους, ταπείνωσης και θλίψης, αλλά είναι η δική της διαφορετική οπτική γωνία, που μόνο εκεί βλέπει τα πράγματα καθαρά για να βοηθήσει τον κόσμο με τον οποιοδήποτε τρόπο.

Πίστευε ότι ήταν καθήκον της να αποτυπώσει την ακραία εξαθλίωση του ανθρώπινου είδους και τη μηδενική ηθικότητα του με ασυγκράτητο μένος για τους υπεύθυνους. Γράφει για την αφύπνιση του κόσμου κατηγορώντας την εξουσία, το σύστημα και τον πλούτο πάνω στίχους που παλεύουν με την προφορικότητα και την ποιητικότητα.

Έντονη σαρκαστική και ειρωνική διάθεση απέναντι στην πολιτική ακόμη και για την αριστερά. Ξεκίνησε ως αριστερίστρια αλλά έπειτα εισχώρησε στον αντιεξουσιαστικό χώρο των Εξαρχείων από απογοήτευση. Κρίνει τα κόμματα κι όλους εκείνους, που αναλώνονται στα κομματικά συμφέροντα και στις πελατειακές σχέσης. Σημειώνεται, ότι με την εξουσία δεν είχε καλές σχέσεις μιας και είχε συλληφθεί αρκετές φορές.

Πάθος και δίψα για ζωή, αλλά ταυτόχρονα ολοκληρωτικός ξεπεσμός του είναι κι περισυλλογή γύρω από την ανυπαρξία. Κάπως έτσι, το ύφος της μας παραπέμπει στον Καρυωτάκη κι όχι αδικαιολόγητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου