Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020

Sylvia Plath: Η ποιήτρια που φανέρωσε σκληρές αλήθειες για την ψυχική ασθένεια


Γραφεί η Comrastro


 

Η ζωή και το έργο της Sylvia Plath είναι ασύγκριτα συγκινητικά. Η ποιήτρια/συγγραφέας κατάφερε να μας συγκλονίσει με τα γραπτά μα πάνω από όλα να συνειδητοποιήσουμε τις σκληρές πλευρές της κατάθλιψης και της ψυχικής ασθένειας εν γένει.

Το σκοτάδι ως αναπόσπαστο κομμάτι του αστρολογικού χάρτη της Plath

Η θλίψη και το τραύμα είναι κάτι που φαίνεται πάρα πολύ στον αστρολογικό χάρτη της Plath. Η ποιήτρια ήταν Σκορπιός με ωροσκόπο Υδροχόο και Σελήνη στο Ζυγό. Ως Σκορπιός, ήταν μυστικοπαθής, δε φοβόταν το θάνατο και προτιμούσε να ασχολείται με τα σκοτεινά θέματα της ζωής. Έχοντας ωροσκόπο Υδροχόο φαινόταν στους άλλους ως μια πολύ επαναστατική γυναίκα της εποχής της, κοινωνική μα και πολύ εσωστρεφής. Η Σελήνη της στο Ζυγό μαρτυράει την ανάγκη που είχε για αρμονία, τους δισταγμούς της να μοιραστεί τα συναισθήματά της με τους γύρω της από φόβο μήπως χαλάσει τις σχέσεις της μαζί τους και το πόσο δεν της άρεσε η μοναξιά.

Θα μπορούσαμε να συνδέσουμε τον αστρολογικό της χάρτη με τα έργα της. Στο πρώτο της μυθιστόρημα, ο Γυάλινος Κώδων, αφηγείται τη μάχη της πρωταγωνίστριας του, της Esther, με την κατάθλιψη και τις απόπειρες αυτοκτονίας της. Η Esther αντιμετωπίζει τραυματικά γεγονότα, όπως μια απόπειρα βιασμού, συνειδητοποιεί απογοητευμένη ότι οι επιλογές που η τότε κοινωνία επέτρεπε σε μια γυναίκα να κάνει δεν την καλύπτουν και νοσηλεύεται σε ψυχιατρική κλινική. Θα μπορούσε να πούμε ότι το μυθιστόρημα αντικατοπτρίζει τη Lilith της συγγραφέως στον Ταύρο. Η Lilith στον Ταύρο συνδέεται με την αντίληψη του ατόμου ότι ο κόσμος είναι ένα ανασφαλές μέρος. Εν προκειμένω, η Esther αντιμετωπίζει ανασφάλειες που αφορούν τη σεξουαλικότητά της και τις κατευθύνσεις που αναγκάζεται να ακολουθήσει μια γυναίκα σε μια πατριαρχική κοινωνία. Οι ανασφάλειες αυτές παίζουν μεγάλο ρόλο στη βύθισή της σε κατάθλιψη. Φαίνεται μέσω αυτού ότι η Plath θεωρούσε ότι η ρίζα της ψυχικής ασθένειας βρισκόταν σε μεγάλο βαθμό στην πατριαρχία. Παράλληλα, ο Γυάλινος Κώδων μας φέρνει στο μυαλό τον Κρόνο της Plath στο 12ο οίκο. Ο Κρόνος στο 12ο οίκο συνδέεται με έντονη θλίψη που πηγάζει από τη διακοπή της σχέσης της με ένα αγαπημένο της πρόσωπο που αποτελούσε πατρική φιγούρα για εκείνη. Και η Plath και η πρωταγωνίστρια της είχαν χάσει τον πατέρα τους, η δε Plath στην παιδική της ηλικία.

Ένα άλλο έργο της Plath που θα μπορούσαμε να συσχετίσουμε με τον αστρολογικό της χάρτη είναι το ποιήμα της, Lady Lazarus. Σε αυτό περιγράφει τις αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας της, το ότι μια νέα γυναίκα καταφέρνει ναι μεν να σωθεί μα η ζωή βρίσκει πάντα τρόπους να την πληγώνει. Νιώθει θυμό για όσους την έσωσαν και την κράτησαν στη ζωή θεωρώντας τους συνυπεύθυνους για τα βάσανα της. «Dying is an art like everything else/I do it exceptionally well» , γράφει και μας θυμίζει τον Ήλιο της στο Σκορπιό στον 8ο οίκο, τον οίκο της αναγέννησης και του θανάτου. Αυτή η αστρολογική της θέση εξηγεί το έντονο ενδιαφέρον της για το θέμα του θανάτου. Ο Ήλιος της κάνει τετράγωνο με τον Κρόνο της στον Αιγόκερω στο 12ο οίκο. Αυτή η όψη μας δείχνει ότι είχε μια έλλειψη αυτοπεποίθησης που της περάστηκε από τον πατέρα της, μια πεποίθηση ότι δεν της αξίζει να ζήσει γιατί η θλίψη της απώλειας του μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ.

Μια σύντομη, αλλά «βαριά» ζωή

Η Plath υπήρξε αυτοκτονική. Η πρώτη της απόπειρα έγινε στα φοιτητικά της χρόνια, έπειτα από την αποτυχία της να γνωρίσει τον ποιητή Dylan Thomas. Την περίοδο εκείνη ο προοδευμένος Κρόνος της έκανε αντίθεση με τον Ουρανό της. Η ρουτίνα έμοιαζε να την παγιδεύει, η πανεπιστημιακή ζωή της να την απογοητεύει και έψαχνε μια απόσπαση. Έβλεπε στα μάτια του ποιητή μια αφορμή να πάρει χαρά και να ανατρέψει τα σκληρά της όρια. Όταν συνειδητοποίησε ότι δε μπορούσε να βρεθεί με τον ποιητή, ίσως ένιωσε ότι είχε χάσει μια ευκαιρία να δώσει λίγο νόημα στη ρουτίνα της.

Μόλις ολοκλήρωσε τις σπουδές της η Plath γνώρισε τον ποιητή Ted Hughes και αργότερα τον παντρεύτηκε. Ο γάμος τους συνοδεύτηκε από συχνές αλλαγές κατοικίας, τη γέννηση των δυο παιδιών τους, μια αποβολή και τη δημοσίευση της πρώτης της ποιητικής συλλογής με τίτλο «The Colossus». Όμως, τα σύννεφα άρχισαν να φαίνονται. Ο Hughes σύναψε εξωσυζυγική σχέση και η Plath έκανε δεύτερη απόπειρα αυτοκτονίας σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Κατά την περίοδο που η ποιήτρια επιχείρησε να αφαιρέσει τη ζωή της, ο προοδευμένος Ποσειδώνας της ήταν σε τετράγωνο με τον Πλούτωνα. Είχε δηλαδή έντονη έμπνευση και δημιουργικότητα μα αυτά συνυπήρχαν με έντονες αυτοκαταστροφικές τάσεις της. Αυτές τις τάσεις της ενδεχομένως τις ξύπνησε ένας άνθρωπος που της έκρυβε μυστικά, λειτουργούσε στο παρασκήνιο. Αυτός ο άνθρωπος θα μπορούσε να ήταν ο σύζυγος της.

Σύντομα διέλυσε το γάμο της και πήγε να ζήσει στο Λονδίνο με τα παιδιά της. Ο χειμώνας που ακολούθησε ήταν πάρα πολύ κρύος, το διαμέρισμα της εμφάνιζε πάρα πολλά προβλήματα και τα παιδιά της αρρώσταιναν συνεχώς. Εκείνη κυκλοφόρησε τον Γυάλινο Κώδωνα που αντιμετωπίστηκε με αδιαφορία από τους κριτικούς, έκανε καταθλιπτικά επεισόδια, ο ψυχίατρος της χορήγησε αντικαταθλιπτικά, προσπάθησε ανεπιτυχώς να τη στείλει για νοσηλεία μα η ποιήτρια δεν το ήθελε και συμφώνησε να έρχεται νοσοκόμα στο σπίτι της. Την ημέρα που η νοσοκόμα θα έπιανε δουλειά, βρήκαν την Πλαθ νεκρή. Είχε αυτοκτονήσει βάζοντας το κεφάλι της στο φούρνο. Τότε ο προοδευμένος Κρόνος της Plath έκανε αντίθεση με το Βόρειο Δεσμό της, κάτι που φανερώνει ότι ένιωθε έντονο πόνο για την απώλεια ανθρώπων και καταστάσεων στη ζωή της και την έθλιβε πάρα πολύ ότι δε μπορούσε να κάνει τίποτα για όλα αυτά.







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου