Κυριακή 9 Αυγούστου 2020

Οι λεπτομέρειες που κρύβονται στα πρόσωπα των ανθρώπων | Ζωή Κατζαγιαννάκη


Ήταν 23 Ιουλίου του 2018. Η πρώτη μέρα διακοπών μου, συλλογής όμορφων εικόνων και εμπειριών. 200 χιλιόμετρα μακριά την ίδια ακριβώς ημέρα, συνάθρωποί μου έτρεχαν να σωθούν προς πάσα κατεύθυνση.

Ακόμα θυμάμαι μια από τις δραματικότερες εικόνες που έχει καταγράψει ποτέ ο εγκέφαλός μου. Η θάλασσα που χαρίζει δροσιά και ηρεμία είχε γίνει ένα με την πύρινη κόλαση, ελάχιστοι άνθρωποι κατάφεραν να σωθούν ακόμα και μέσα σε αυτή.

Η φωτιά στο Μάτι είναι ένα περιστατικό που μας έκανε να συμπάσχουμε και να αναρωτιόμαστε όλοι, όπου και αν βρισκόμασταν.

Θυμάμαι κολυμπούσα χαζεύοντας τα πευκοδάση γύρω μου και ακούγοντας τα γέλια των ανθρώπων στη παραλία. Ξαφνικά και χωρίς να το καταλάβω βλέπω τον ουρανό προς τη μεριά της Εύβοιας να καλύπτεται από αυτό το μαύρο-κόκκινο χρώμα, που σαν καμπανάκι χτυπάει για όλους μας στην Ελλάδα ότι πρόκειται για φωτιά. Ούτε που θα υποψιαζόμουν μέχρι και σήμερα ότι η φωτιά στο Μάτι θα γινόταν ορατή ακόμα και από τη Σκόπελο. Οι ειδήσεις για βδομάδες μετά ξεκαθάρισαν τα πάντα. Μέχρι να φτάσω η ίδια εκεί…

Ακούστηκαν πολλά ήθελα όμως να εστιάσω, όχι σε επίσημες δηλώσεις και φανφάρες, μα στους ανθρώπους. Στα πρόσωπα εκείνων που λίγες εβδομάδες μετά, ακόμα δρόσιζαν τις αυλές τους, μάζευαν τα αποκαϊδια τους ή άλλοι ακόμα πιο μουδιασμένοι, κοιτούσαν προς το άγνωστο, με βλέμμα κενό που δύσκολα έκλεβες τον σκοπό του.

Η συζήτηση μας άρχιζε πάντα με το πως αισθάνονται, ήταν η ελάχιστη προσπάθειά μου να καταφέρω να ερμηνεύσω τη ματιά τους, με τις λέξεις… Η φωνή τους αποφασιστική και δυνατή όταν αναζητούσαν την αλήθεια, μα έσπαγε πάντα όταν σκέφτονταν το συγγενή τους που έφυγε, το γείτονά τους που θα έλειπε από τη συνάντησή τους το επόμενο καλοκαίρι. Έκλαιγαν για τους 102 ανθρώπους που κάηκαν ζωντανοί. Για εκείνους που κάηκαν και δεν καταγράφηκαν ποτέ, σε κανένα επίσημο χαρτί, γιατί δεν είχαν ποτέ τους θέση…

Σε τέτοιες ιστορίες θα έπρεπε να ντρεπόμαστε να ρωτήσουμε τι έγινε, θα έπρεπε να αφήνουμε να μιλήσουν οι τραγικοί πρωταγωνιστές μόνο σε στιγμές ξεσπάσματος. Δύσκολο να ανακαλείς τέτοιες μνήμες την ώρα που το περιβάλλον γύρω σου είναι αρκετό για να στις θυμίσει. Τα πηγαδάκια συζητήσεων δυο χρόνια μετά παραμένουν. Μιλούν, καταγγέλουν ρίχνουν το φταίξιμο ο ένας στον άλλο.

Κάθε χρονιά στην Ελλάδα τους καλοκαιρινούς μήνες ο χάρτης γεμίζει με πορτοκαλί και κόκκινες κουκκίδες από τα σημεία που καίγονται. Στρέμματα δασών, περιουσιών και απείρου κάλλους γίνονται ένα με το χώμα. Και αυτό το θυμάμαι κάθε χρόνο, από τη στιγμή που άρχισα να δημιουργώ μνήμες. Και σίγουρα μαζί με εμένα και εκατομμύρια άλλοι. Με κάθε ειλικρίνεια όσο σκληρό και αν είναι ήταν ζήτημα χρόνου να ζήσουμε μια τέτοια τραγωδία, το ξέρουμε όλοι αυτό. Άλλωστε είναι γνωστό πως τα μαθήματα τα παίρνεις με τον χειρότερο τρόπο που μπορείς να τα μάθεις.

Αυτό είναι που με εξοργίζει περισσότερο από όλα. Η μικρή μνήμη των ανθρώπων. Το 2007, 63 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Ηλεία. Δυο μόλις χρόνια μετά 200.000 στρέμματα στην Ανατολική Αττική παραδόθηκαν στις φλόγες. Διαβάζοντας ή ψάχνοντας κανείς θα βρει ότι από το 1981 και μετά η Αττική έχει χάσει περίπου το 30% των δασών της.

Ακόμα και σήμερα περνάω από καμμένες εκτάσεις με δέντρα χρόνων να στέκουν άφυλλα, ζαρωμένα. Και αναρωτιέμαι πότε θα σταματήσει όλο αυτό; Πιο καλοκαίρι θα είναι το πρώτο που δεν θα πρωταγωνιστεί μια φωτιά σε ένα μέρος; Έως πότε θα αναρωτιόμαστε για πράγματα που είναι στο χέρι μας να μειώσουμε τις πιθανότητες;

Όχι δεν είναι ευχάριστο αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι τις μεγαλύτερες τραγωδίες σε αυτή τη χώρα τις έχουμε ζήσει από ανοργάνωτους φορείς ή κακοτεχνίες με το ένστικτο της ανθρώπινης επιβίωσης να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση.

Πόσοι από εμάς δεν φοβόμαστε όταν έρχεται μια κακοκαιρία στην Ελλάδα; Λίγο παραπάνω βροχή και μπορεί να παρασύρει ολόκληρα χωριά και περιοχές. Τίποτα δεν είναι άσχετο σε μία χώρα που επιλέγει να αναρωτηθεί και να ανησυχήσει ετεροχρονισμένα.

Ό,τι όμως και αν έφταιξε ή φταίει, υπάρχουν ψυχές που επιζητούν ηρεμία. Ελπίζω να την έχουν βρει και μάζι τους και οι άνθρωποι τους που θα πρέπει να θυμούνται την 23η ημέρα του Ιουλίου. Όχι με σκοπό τηλεθέασης ή συζήτησης καφενείου αλλά με το βάρος που έχουμε πάντα όταν γινόμαστε τραγικοί πρωταγωνιστές των γεγονότων.

Στους ανθρώπους που χάθηκαν, στις οικογένειες που κομματιάστηκαν και στη γη που προσπαθεί να ξαναγεννηθεί...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου