Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2020

#weremember | Κοινοβούλιο και Ολοκαύτωμα - Μαρτυρία Νίκου Βούτση από την Πορεία των Ζωντανών | Μαρίνα Καρτελιά

Της Μαρίνας Καρτελιά.





Κοινοβούλιο και Ολοκαύτωμα 

Μαρτυρία Νίκου Βούτση


Στο μνημείο των Εβραίων βουλευτών
θυμάτων του Ολοκατυτώματος



Σαν σήμερα, τις 27 Ιανουαρίου 1945, σοβιετικά στρατεύματα καταφθάνουν στο Άουσβιτς και απελευθερώνουν περί τους 7.000 επιζώντες, όσους δηλαδή είχαν αφεθεί πίσω σαν ακατάλληλοι να συμπεριληφθούν στην εκκένωσή του και να συμμετέχουν στις «Πορείες Θανάτου».

Σαν σήμερα το 2019, ο Νίκος Βούτσης, ως Πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής, επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας της Πορείας των Ζωντανών, περνάει την πόρτα του ΄Αουσβιτς.


Σήμερα, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Βούτσης, καταθέτει την Μαρτυρία του, την οποία είχα την ιδιαίτερη τιμή και χαρά να καταγράψω, στο γραφείο στη Βουλή. 




Εκεί έμελλε να συναντηθούμε για να α μιλήσουμε όπως αρμόζει. Στο ήσυχο γραφείο στη Βουλή των Ελλήνων, εκεί που γράφεται η Κοινοβουλευτική Ιστορία, μια μέρα γεμάτη λιακάδα, ο Νίκος Βούτσης, ο πρώτος Πρόεδρος του Ελληνικού Κοινοβουλίου που επισκέφθηκε το ΄Αουσβιτς, με υποδέχθηκε ανάμεσα στις πάμπολλες υποχρεώσεις της μέρας και πρόθυμα μου μίλησε για την εμπειρία.


΄Ενα χρόνο ακριβώς πριν, είχα παρακολουθήσει την πορεία του ως τον τόπο του μαρτυρίου, σε παγκόσμια ζωντανή σύνδεση. Τώρα, με φωνή σταθερή αλλά φορτισμένη απ΄την ανάμνηση, καθισμένος μπροστά απ΄τον τοίχο όπου κρέμεται ο αιμάτινος πίνακας του Τσίνγκου, ξετυλίγει το νήμα του ιστορίας του αίματος. 



Το βλέμμα του εστιάζει πέρα από κει που κάθομαι, σ΄ένα νοητό σημείο θάλεγες που η ματιά του αναπαράγει σε εικόνες βίντεο time lapse την ανάμνηση εκείνης της μέρας.

Κι εγώ, ήδη σε δέος για το χώρο και τη στιγμή, κρατάω την ανάσα μου και τον αφήνω να αφηγηθεί χωρίς να τον διακόψω.


"Στην περσινή μας επίσκεψη, που έγινε στο ΄Αουσβιτς με αντιπροσωπεία της Βουλής, όπου η Ελλάδα ήταν η τιμώμενη χώρα στην Πορεία των Ζωντανών, - ακριβώς επειδή ήρθε στην επιφάνεια, σαν ιστορική μνήμη και τιμή, η Εβραϊκή Κοινότητα της Θεσσαλονίκης και η δεινή και τραγική της τύχη -,


Καθώς ήμασταν εκεί, πραγματικά είναι τόσο υποβλητικό και γεμάτο μνήμες το τοπίο και τα εκθέματα στο ΄Αουσβιτς, που σε συνεπαίρνουν. Σου δημιουργούν μία δραματική ψυχική κατάσταση, ακριβώς και μια οργή. Για το πώς ο κόσμος δεν πρέπει να ξαναζήσει κάτι τέτοιο. 




Στην Πορεία των Ζωντανών μπαίνοντας στο ΄Αουσβιτς

Πλην όμως, τη μεγαλύτερη κατάπληξη και ταυτόχρονα και οργή ιδιότυπη έζησα, όταν φεύγοντας πια, μετά τη διπλή επίσκεψη που κάναμε στα κρεματόρια, - Είναι δύο ΄Αουσβιτς το ένα απέναντι από το άλλο, και μάλιστα το ένα από τα δύο είχε κτιστεί από τους Πολωνούς και είχε “φιλοξενήσει” ανθρώπους της Αντίστασης, πριν τη Γερμανική Κατοχή. Το βρήκαν έτοιμο οι Γερμανοί και φτιάξαν τους πάνω ορόφους. Αυτά τα μαθαίνει κανείς όταν πάει εκεί.... 


Πριν φύγουμε λοιπόν είδα τις περίφημες μπρούτζινες πλάκες, τις δυο που υπάρχουν στην είσοδο, όπου αναφέρονται όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είχαν ήδη μια έκθεση, μια μουσειακή αναφορά, ένα σημείο μέσα στο ΄Αουσβιτς όπου αποτυπώνονταν οι δικές τους μνήμες, με φωτογραφίες, με ό,τι είχαν υποστεί οι άνθρωποι. Τους οποίους είχαν πάρει από όλη την Ευρώπη. Κυρίως Εβραϊκής καταγωγής, όχι μόνον όμως. Και Ρομά, και ομοφυλόφιλους και αντιστασιακούς και τους είχαν πάει εκεί. 


Και έλειπε η Ελλάδα. Αυτό τόνισα από τότε πολλές φορές, γιατί το θεωρώ ντροπιαστικό. Για το Ελληνικό πολιτικό σύστημα. Για το ότι, δεκαετίες μετά, όχι μόνον δεν είχαν φροντίσει να υπάρχει αυτό το ελάχιστο, η τιμητική πλάκα που βάλαμε εμείς, το Μνημείο μάλλον αν θέλετε μπροστά στη Βουλή, στο Περιστύλιο, για τους οκτώ συναδέλφους μας βουλευτές, οι οποίοι ήταν θύματα του ΄Αουσβιτς. 

 

Δεν είχαν κάνει αυτό το ελάχιστο ως υποχρέωση. Δεν μιλάω καν για το ότι δεν υπήρχε Μουσείο στη Θεσσαλονίκη που και γι΄αυτό θα ξεκινήσει η οικοδόμησή του... Δεν είχαν φροντίσει να υπάρχει ένας ελάχιστος εκθεσιακός χώρος μέσα στο ΄Αουσβιτς, για τους δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που είχαν βρει εκεί τραγικό θάνατο.


Ως εξαίρεση, σας επαναλαμβάνω, από όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. ΄Ελλειψη μνήμης; ΄Ελλειψη αντανακλαστικών; ΄Ελλειψη ευαισθησιών; Εκατομμύρια άνθρωποι πηγαίνουν κάθε χρόνο απ΄όλη την Ευρώπη. Δεν βλέπαν την Ελλάδα, η οποία έχει, κατ΄αναλογίαν του πληθυσμού της, το μεγαλύτερο ποσοστό απωλειών στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με 500.000 χιλιάδες νεκρούς, και με 500.000 δια βίου τραυματίες, θύματα των λιμών και γενικότερα. Στα 7 εκατομμύρια πληθυσμού των Ελλήνων τότε. Τολμούμε αναλογικά να συγκρίνουμε αυτό το ποσοστό με τα 20 εκατομμύρια θύματα της Σοβιετικής ΄Ενωσης, στον αντιφασιστικό πόλεμο.


΄Αρα, η ψυχρότητα του πολιτικού συστήματος, - για να ΄μαστε ειλικρινείς, της Δεξιάς, κυρίως, επί δεκαετίες, το ΠΑΣΟΚ μετά την μεταπολίτευση, ως επίγονος της Ενώσεως Κέντρου -. Η ψυχρότητα λοιπόν του πολιτικού συστήματος να μην έχει την ευαισθησία, ώστε να βλέπουν, όχι μόνον οι ΄Ελληνες, αλλά και οι άνθρωποι απ΄όλον τον κόσμο - χίλια άτομα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, να καταλάβετε, ήταν σ΄αυτήν την Πορεία των Ζωντανών - .


Να μην υπάρχει η Ελλάδα στην μπρούντζινη πλάκα, που προφανώς, θα έπρεπε να προηγηθεί, - όπως έχει ήδη γίνει η προσωρινή μόνιμη έκθεση μέσα - , καταπλήσσει αρνητικά. Εν πάσει περιπτώσει, με έξοδα της Ελληνικής Βουλής και με τεράστια προσπάθεια. Και του Εβραϊκού Μουσείου, αλλά και των τεχνικών και των καλλιτεχνών της Ελληνικής Βουλής, μπορώ να πω, έγινε με την επιμέλεια του Γιάννη Μετζικώφ, ήδη έχει γίνει η μεγάλη προσωρινή έκθεση, την οποία επισκέπτεται τη Δευτέρα και ο νυν Πρωθυπουργός, ο κ. Μητσοτάκης. Και με τον κ. Τασούλα, με τον οποίο είμαστε σε επαφή, θα κάνει κι εκείνος ό,τι μπορεί για να γίνει η μονιμότερη στο άλλο σημείο. Στο μπλοκ 18.


Αυτή η Μαρτυρία, ήταν από τις πιο σοβαρές μαρτυρίες αλλά και από τις πιο σοβαρές δουλειές που κάναμε κατά τη διάρκεια της τετράχρονης θητείας μου ως Πρόεδρος της Βουλής."


Πριν το τέλος, βρίσκω τις λέξεις μου επιτέλους να τον ρωτήσω:


Πηγαίνοντας εκεί και συμμετέχοντας σ΄όλο αυτό, ΄με την ιδιότητα αυτή, στην Πορεία των Ζωντανών, στην ένταξη και της Ελλάδας στην πλάκα και στα εγκαίνια της έκθεσης, τι συναισθήματα σας άφησε; Πώς βγήκατε από κει;


΄Ολοι λένε ότι η ιστορία της Ανθρωπότητας είναι διαφορετική πριν και μετά το ΄Αουσβιτς... Θα σου πω το εξής: Και η διαδρομή του καθένα μας, η σκέψη του καθενός από μας που πηγαίνει εκεί, μεταλλάσσεται. Με θετικά μηνύματα. Μια διάθεση αντίστασης, μια διάθεση δημιουργίας για τον άνθρωπο και για την κοινωνία μας, αφού πας εκεί. Δεν είναι μόνο ότι πραγματικά καταβάλλεσαι από την ανθρώπινη τραγωδία, αλλά κι απ΄τον ανθρώπινο κυνισμό και την ανθρωποφαγική διάθεση.


Θα πω κάτι συγκεκριμένο, το οποίο τόνισα και στην ομιλία μου εκεί: Αυτοί οι οποίοι κάνανε αυτά τα εγκλήματα, ενδεχομένως άκουγαν και Βάγκνερ και Μπραμς και Μότσαρτ. ΄Η είχαν μια παιδεία της Γερμανικής σχολής και των άλλων φιλοσοφικών σχολών. ΄Η τους ενδιέφερε να παίρνουν πίνακες από παντού, γιατί τους ενδιέφεραν οι Τέχνες. Δεν μιλάμε γι΄αυτό που ο κόσμος εύκολα ονομάζει “οι θηριωδίες αμόρφωτων και καταπιεσμένων” ή αυτών που έχουν ασύγγνωστη κατάσταση. Δεν πρόκειται περί αυτού.

΄Ηταν μια κυνική ανθρωποθυσία στο όνομα ενός υπέρτερου πολιτισμού.

Δηλαδή, ό,τι χειρότερο μπορεί να διανοηθεί ο άνθρωπος ότι μπορεί να συμβεί."




Αφήσαμε το γραφείο, καθώς πίεζαν χρονικά οι επόμενες υποχρεώσεις και μια σειρά από πράγματα που απαιτούσαν τη φυσική του παρουσία και φροντίδα. Παρ'όλη την πίεση χρόνου όμως, προσφέρθηκε να με πάει ως τη στήλη-μνημείο των Εβραίων βουλευτών θυμάτων του Ολοκαυτώματος, που όπως διασταύρωσα κι από άλλους γνωρίζοντες, αποτελούσε προσωπική του αφοσίωση και έργο.


Του ζήτησα να σταθεί πλάι για τη φωτογραφία. Πάτησα την άσπρη τελεία της κάμερας γεμάτη συγκίνηση, για να σφραγίσω και τη δική μου ιστορική στιγμή, ορόσημο της ζωής μου, που έκλεινε η μέρα. Κλικ.


Κι ευγνωμοσύνη.




h

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου