Δευτέρα 29 Απριλίου 2019

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου | Κατερίνα Καλαμπάκα



Η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου (1801-1832) ήταν μία από τις πρώτες Ελληνίδες συγγραφείς. Πεζογράφος, αυτοβιογράφος, επιστολογράφος, ποιήτρια, θεατρική συγγραφέα και μεταφράστρια, η οποία προέρχονταν από μία καταπιεστική αριστοκρατική οικογένεια της Ζακύνθου. Το έργο που την ανέδειξε ήταν η Αυτοβιογραφία, που εκδόθηκε το 1881 από το γιο της. Πρωτοπορία του κειμένου υπήρξε η απλότητα στη γλώσσα, χαρακτηριστικό το οποίο για εκείνη την εποχή δε συνηθίζονταν. Άλλα έργα: Φιλάργυρος (κωμωδία), 20 επιστολές, ο πρόλογος μιας πραγματείας Περί Οικονομίας, τα ποιήματα Ωδή εις το πάθος του Ιησού Χριστού και Εις την Θεοτόκον και αποσπάσματα μεταφράσεων από τον Προμηθέα Δεσμώτη, την Οδύσσεια και τις Ικέτιδες

Από μικρή είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα γράμματα και όπως ήταν το σύνηθες για τον κύκλο της είχε κατ’ οίκον εκπαίδευση. Το αξιοθαύμαστο ήταν πως με προσωπική μελέτη απέκτησε γνώσεις της αρχαίας ελληνικής, της ιταλικής και της γαλλικής γλώσσας. Ακόμη, δε σταμάτησε εκεί, καθώς έγραφε ποίηση, θεατρικά -ξενόγλωσσα και μη- και έκανε μεταφράσεις κειμένων από την αρχαία γραμματεία, όπως προαναφέρθηκε. 

Φιλομαθής κι ένα πνεύμα πρωτοπόρο, που δεν ήθελε να παντρευτεί, αλλά να παραδώσει τη ζωή της στη μόρφωση και τη γραφή. Το οικογενειακό της περιβάλλον σαφώς δυσαρεστήθηκε από τη στάση της. Με ψυχολογικό πόλεμο κι εκβιασμούς περί μοναστικής ζωής προσπάθησε να το σκάσει από το σπίτι, αλλά το μετάνιωσε και επέστρεψε δεχόμενη με βαριά καρδιά να νυμφευθεί. Κάτω από δυσκολίες βρέθηκε, ο μελλοντικός της άντρας Νικόλαος Μαρτινέγκος, όπου καθυστερούσε τον γάμο λόγω …παζαριών για το θέμα της προίκας. Η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου πέθανε λίγες μέρες μετά το τοκετό της, ο οποίος εμφάνισε επιπλοκές, στο μοναδικό της παιδί, Ελισαβέτιο Μαρτινέγκο. 

Επαναστατώντας ενάντια στον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας, λαχταρώντας τη χειραφέτηση της γυναικείας προσωπικότητας, τολµώντας να εισχωρήσει σε διανοητικές προσπάθειες πέρα από τις προκαθορισμένες για το φύλο της έκανε σαφώς ορατό έναν εναλλακτικό προορισµό για τη γυναίκα. Η επανάστασή της συγκρουόταν µετωπικά µε τους θεσµούς της πατριαρχικής κουλτούρας που τελικά την συνέθλιψαν. Ενστερνίστηκε τα ανθρωπιστικά ιδανικά του ∆ιαφωτισµού σχετικά µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα και την ισότητα, συµπεριλαµβανοµένης της ισότητας των φύλων. Η Μαρτινέγκου αναφέρεται σήµερα, όλο και πιο συχνά, ως πρόδροµος του φεµινιστικού λόγου στη Ελλάδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου