Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2021

#weremember | Προς την Ημέρα Μνήμης Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος | Σελιδοδείκτης | Συναγωνιστές

 Επιμέλεια: Μαρίνα Καρτελιά.



Προς την 
Ημέρα Μνήμης Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος

Προτάσεις του Σελιδοδείκτη:

Ιάσονας   Χανδρινός



Συναγωνιστές

Το ΕΑΜ και οι Εβραίοι της Ελλάδος


   Οι "Συναγωνιστές" 
βαφτίστηκαν έτσι από την προσφώνηση 
των αγωνιστών του ΕΑΜ μεταξύ τους. 
Μια λέξη που αντηχεί 
τη διάθεση των ανθρώπων να συμπήξουν μία 
αγωνιστική συλλογικότητα πέρα και πάνω από παλιούς διαχωρισμούς 
και διακρίσεις καταγωγής, θρησκείας και ταυτότητας.


    Ο εβραϊκός πληθυσμός στην Ελλάδα πλήρωσε βαρύ φορτίο αίματος στη ναζιστική Γενοκτονία. ΄Ενας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός κατάφερε να γλιτώσει από τον διωγμό ζώντας κρυπτόμενος στην ύπαιθρο ή ακόμη και μέσα στις γερμανοκρατούμενες πόλεις, διαφεύγοντας στο εξωτερικό ή ενατσσόμενος στην Αντίσταση. 

    Από τις αντιστασιακές οργανώσεις εκείνη που διασταυρ΄θηκε πιο άμεσα με τον εβραΪκό πληθυσμό ήταν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συντριπτική λειοψηφία των εβραίων που πήραν μέος στην Αντίσταση βρέθηκαν στις εαμικές οργανώσεις (ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, Εθνιή Αλληλεγγύη, Αετόπουλα) και στον ΕΛΑΣ. 



     Σημαντικός αριθμός από τους περίπου 8.000 Εβραίους που γνωρίζουμε πως επιβίωσαν, είτε κρυπτόμενοι στην ύπαιθρο ή στις πόλεις, είτε διαφεύγοντας στη Μέση Ανατολή, έτυχε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υποστήριξης από πρόσωπα και πρωτοβουλίες που συνδέονταν με το ΕΑΜ. Απολυτήρια και φύλλα πορείας του ΕΛΑΣ είναι τα ελάχιστα κείμενα της κατοχικής περιόδου στα οποία η αναγραφή του εβραϊκού ονόματος γινόταν για λόγους τιμής και αναγνώρισης και όχι ως μια ακόμα εγγραφή στην καταθλιπτική γραφειοκρταία του διωγμού, της σύλληψης και της εξόντωσης.

    Το βιβλίο διερευνά την πολυσχιδή συνάντηση εβραίων και εαμικής Αντίστασης από την αρχή της Κατοχής μέχρι και τα χρόνια του Εμβυλίου, φέρνοντας στο ίδιο πλαίσιο αρχειακά ίχνη, βιβλιογραφικές πηγές και μαρτυρίες. Αναζητά τους όρους ένταξης των εβραίων στην Αντίσαση και αντίστροφα, τις μορφές -και τα όρια- κινητοποίησης της Αντίστασης στην κατεύθυνση υποστήριξης της πιο κατατρεγμένης από τους Ναζί μερίδας του πληθυσμού. 




Διαβάζουμε:


    Η αντίσταση των εβραίων ερμηνεύεται αταβιστικά ως η εναλλαγική επιλογή της εξόντωσης,
μία οποτική ρηχή η οποια υποβαθμίζει κίνητρα σε αντανακλαστικά και ισοπεδώνει διαβαθμίσεις, χρονικότητες και τοπικές διαφοροποιήσεις. Είναι εκδοχή μιας συνολικότερης αδυναμίας μας να αντιληφθούμε τους εβραϊκούς πληθυσμούς των κατεχόμενων χωρών έξω από τα στεγανά της Γενοκοτονίας, ως υποκείμενα με πολλαπλές ταυτότηες μέλη κοινοτήτων και τοπικών κοινωνιών, πολιτικοποιημένους ή μη, ακτιβιστές ή αμέτοχους,κ εθνικιστές ή αναρχικούς, στρατιωτικούς ή αμάχους, αντιστασιακούς ή καταδότες των κατοχικών αρχών.




    
΄Οταν το κύμα των αντιεβραϊκών μέτρων οδήγησε σε βίαιη αποσύνθεση τις δομές της εβραϊκής ζωής, και μάλιστα έπειτα από μια περίοδο αυξημένης συνοχής, όπως παρατηρεί ο
Σαούλ Φρήντλεντερ, τα υποκείμενα αναζήτησαν πρακτικές επιβίωσης σε έναν σταθερά απειλητικό κόσμο, υιοθέτησαν νέες, "μη-εβραϊκές" συμπεριφορές, βίωσαν μετατοπίσεις και διαπραγματεύτηκαν με ποικίλους τρόπους την εβραϊκότητα ως στοιχείο της ταυτότητάς τους. Παλιές νοοτροπίες υποχωρούσαν, η ιδέα της πατρίδας, το έθνος, ο αντιφασισμός, ο κομμουνισμός κέρδιζαν έδαφος.

    








Μια ξεχασμένη σελίδα της κατοχικής ιστορίας και συνάμα ένα μήνυμα
 που, όσο τετριμένη κι αν είναι αυτή η διατύπωση, 
θα πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά στο παρόν, 
αλλά και στο μέλλον που προσδοκούμε να έρθει.




Ιάσονας   Χανδρινός

Συναγωνιστές

Ψηφίδες









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου