Πέμπτη 27 Αυγούστου 2020

Βιβλιοκριτική | Sophie Kinsella - Νοικοκυρά για κλάματα | Νινέτα Πλυτά



Μια ιστορία για μια απ' τις μάστιγες της σύγχρονης κοινωνίας, την εργασιομανία, συνέπειες της οποίας όπως άγχος, κρίσεις πανικού κ πολλά άλλα, ανήκουν πλέον στην καθημερινότητα. Μια ιστορία που περιγράφει το σύγχρονο κόσμο, όπου όλοι τρέχουν να προλάβουν και ποτέ δεν σταματούν να κοιτάξουν απ' το παράθυρο. Μια ιστορία που παρά την υπερβολή της (μα,να μην ξέρει να λειτουργήσει το πλυντήριο;), θα μπορούσε να αφορά τον καθένα μας, ανεξαρτήτως φύλου. Κι όλα αυτά, δοσμένα με χιούμορ και μέσα από πολλά αστεία περιστατικά, τα οποία αναδεικνύουν περισσότερο τις ακρότητες του σύγχρονου τρόπο ζωής.

Για μένα, αυτή η ιστορία ήταν ό,τι πιο εύστοχο έχω διαβάσει τον τελευταίο καιρό. Αν και είναι γραμμένη το 2005 (κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2009), παραμένει επίκαιρη. Προσωπικά πιστεύω ότι ίσως είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, δεδομένου ότι πλέον το άγχος, το τρέξιμο κτλ. αφορούν όλες τις ηλικίες. Μεγαλώνουμε τρέχοντας και συνεχίζουμε να τρέχουμε μέχρι που συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε χρόνο να απολαύσουμε τα πράγματα για τα οποία δουλέψαμε.

Η Σαμάνθα βλέπει τη ζωή που έχτισε με τόσο κόπο, να καταρρέει μέσα σε μερικές στιγμές. Μην μπορώντας να δεχτεί όσα συνέβησαν, μπαίνει σ' ένα τρένο και καταλήγει σε ένα χωριό, μακριά απ' την πολύβουη ζωή του Λονδίνου. Μετά από μια μεγάλη παρεξήγηση, θα καταλήξει να εργάζεται ως οικιακή βοηθός ενός ζευγαριού. Ακολουθούν πολλά αστεία περιστατικά, που οδηγούν στη γνωριμία της με τον Ναθάνιελ, τον κηπουρό του σπιτιού. Όπως είναι αναμενόμενο, δε θ' αργήσουν να γίνουν ζευγάρι και η Σαμάνθα θα αγαπήσει τον ταπεινό τρόπο ζωής καθώς και την μαγειρική. Θα συνειδητοποιήσει, παρά τη μεγάλη ευκαιρία που θα της δοθεί, ότι προτιμά να ζήσει μια ήρεμη ζωή αντί να συνεχίσει στους προηγούμενους ρυθμούς της. Κι έτσι, το βιβλίο αυτό, θα αποτελέσει μια αχτίδα ελπίδας για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Το συγκεκριμένο βιβλίο με άγγιξε γιατί έθιξε ένα θέμα (τον σύγχρονο τρόπο ζωής) που με απασχολεί πολύ τον τελευταίο καιρό. Είναι ένα θέμα που νομίζω προκύπτει συχνά όταν αλλάζουμε περιβάλλον και πηγαίνουμε σε ένα πιο χαλαρό μέρος, μακριά απ' τους γρήγορους ρυθμούς των μεγάλων πόλεων. Σκεφτείτε μόνο αυτό: στην επαρχία μπορεί να χρειαστεί να περιμένετε αρκετή ώρα για τη συγκοινωνία. Το κάνετε άνετα, πολύ απλά γιατί έχετε χρόνο. Στην πόλη, όταν το μέσο σας έρχεται στα 7 λεπτά, κατά πάσα πιθανότητα, ξεφυσάτε. Γιατί εκεί ο χρόνος τρέχει και κάθε λεπτό μετράει. Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και στη Σαμάνθα, η οποία είχε μάθει από τη δουλειά της να χωρίζει το χρόνο της σε 6λεπτα.

Νομίζω οι περισσότεροι, όπως η Σαμάνθα, έχουμε την αίσθηση, ότι αν χαζέψουμε λίγο, σπαταλάμε πολύτιμο χρόνο. Πόσα διαλείμματα, απαραίτητα για την σωματική ή ψυχική μας υγεία, έχουμε θυσιάσει στο βωμό των υποχρεώσεων; Πόσες φορές έχουμε πει "αύριο" και πόσα αύριο δεν έχουν έρθει ακόμη; Μάλιστα, στο βιβλίο ακούγεται η άποψη ότι οι σύγχρονες μορφές εξάρτησης είναι το τσεκάρισμα των e-mail και το κοίταγμα του ρολογιού. Συμφώνησα απόλυτα. 

Χαρακτηριστικές είναι κάποιες σκέψεις της Σαμάνθα:
• "Ούτε που μου 'χε περάσει ποτέ απ' το μυαλό να βάψω τα μαλλιά μου. Τι άλλο μπορεί να έχω χάσει;"
• ...υπήρχαν πράγματα που δεν ήξερα ότι ήθελα. Πράγματα που δε γνώριζα καν ότι υπήρχαν πριν από μόλις μερικές βδομάδες. Όπως ο καθαρός αέρας. Όπως το να μη δουλεύω τα βράδια. Ή και τα σαββατοκύριακα. Να κάνω σχέδια με φίλους. Να κάθομαι στην παμπ αφού έχω τελειώσει τη δουλειά μου, να πίνω μηλίτη και να μην έχω τίποτε να κάνω, να σκεφτώ, να κρέμεται πάνω απ' το κεφάλι μου.

όπως και ο παρακάτω διάλογος με τη γειτόνισσά της, ενδεικτικός των αντιλήψεών της πριν τη μεγάλη αλλαγή:
• "Στην εποχή μου", λέει κουνώντας το κεφάλι της, "όλα τα μορφωμένα κορίτσια μάθαιναν πώς να ράβουν ένα κουμπί, να μαντάρουν μια κάλτσα και να στριφώνουν ένα γιακά".
"Στη δική μου εποχή δε μας μάθαιναν", απαντώ ευγενικά. "Μας μάθαιναν να μελετάμε για τις εξετάσεις μας ώστε να εξασφαλίσουμε μια αξιόλογη σταδιοδρομία. Μας μάθαιναν να έχουμε άποψη. Να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας".

Πολλοί μπορεί να σκεφτούν ότι πρόκειται για μία ακόμη αναπαραγωγή του στερεότυπου της γυναίκας ως νοικοκυρά. Νομίζω ότι στο συγκεκριμένο βιβλίο, γίνεται ακριβώς το αντίθετο, μιας και η πρωταγωνίστρια σε όλη τη διάρκεια του έργου είναι πρωτίστως μια επιτυχημένη δικηγόρος. Η επιλογή του ρόλου της νοικοκυράς, θεωρώ, γίνεται κυρίως για να γίνει η μετάβαση στον ήρεμο τρόπο ζωής ενώ οι δουλειές που αναφέρονται ως χρέη της οικιακής βοηθού, είναι καθημερινές δουλειές του σπιτιού, που μπορούν να γίνουν απ' τον καθένα, με στόχο να εντείνουν την κωμικότητα της κατάστασης και συνεπώς την κριτική στον σύγχρονο τρόπο ζωής. Πιστεύω, δηλαδή, ότι η χρήση του τύπου της νοικοκυράς γίνεται με στόχο την σάτιρα των γρήγορων ρυθμών ζωής, η οποία γίνεται πιο διακριτή με την επιλογή μιας γυναίκας πρωταγωνίστριας έναντι ενός άντρα, που δεν εργάζεται συχνά ως οικιακός βοηθός (πέρα από τους μπάτλερ, ίσως). 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου